همه چیز درباره عنصر روتنیوم (Ru)
روتنیوم، (به انگلیسی : Ruthenium) با علامت اختصاری Ru و عدد اتمی ۴۴، عنصری از جدول تناوبی در دسته فلزات واسطه است که در ادامه بیشتر با آن آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.
روتنیوم یک عنصر سخت و شكننده واسطه با ظاهر فلزی سفید- نقرهی ای رنگ می باشد. به خاطر مقاومت ویژه ای كه در برابر خوردگی و از جلا افتادن نشان می دهد یكی از فلزهای «گروه پلاتین» محسوب میگردد. این فلز به صورت آزاد در كانی های پلاتین و در آلیاژ طبیعی اسمیریدیم یافت میشود.
شناسنامه روتنیوم
عدد اتمی: ۴۴
جرم اتمی:۱۰۱.۰۷
نقطه ذوب: C° ۲۳۳۴
نقطه جوش : C° ۴۱۵۰
شعاع اتمی : Å ۱.۸۹
ظرفیت: ۳
رنگ: سفید نقره ای متالیک
حالت استاندارد: جامد
نام گروه: ۸
انرژی یونیزاسیون : Kj/mol 710.2
شکل الکترونی:Kr]5s14d7]
شعاع یونی : Å ۰.۶۸
الکترونگاتیوی: ۲.۲
حالت اکسیداسیون: ۳
دانسیته: ۱۲.۳۷۰
گرمای فروپاشی : Kj/mol 24
گرمای تبخیر : Kj/mol 595
اشکال دیگر روتنیوم
دی اکسید روتنیم RuO2 و تترا اکسید روتنیم RuO4
دی کلرید روتنیم RuCl2 و تری کلرید روتنیم RuCl3
ویژگی روتنیوم
روتنیوم عنصری است فلزی با عدد اتمی ۴۴٬درگروه VIII و دوره پنجم جدول تناوبی جای دارد. جرم اتمی ۱۰۱٫۰۷ ٬ظرفیتها ۳٬۴٬۵٬۶٬۸ است دارای هفت ایزوتوپ پایدار است. روتنیوم جامد سفید نقرهای از گروه پلاتین. جرم حجمی ۱۲٫۴۱ ٬نقطه ذوب ۲۳۱۰٬نقطه جوش ۳۰۰۰، سختی برینل ۲۲۰. با اسیدها واکنش نمیدهد٬اما اکسیدکنندهها بر آن موثرند.
تاریخچه عنصر روتنیوم
روتنیوم در سال ۱۸۲۷ توسط دانشمندانی از منطقه روتنیا كه امروزه بخشی از اوكراین است كشف شد. نمونه خالص آن در سال ۱۸۴۴ توسط شیمی دان آلمانی، آیلهات میچرلیش (۱۸۶۳-۱۷۹۴) به دست آمد. با عناصر فلزی دیگر آلیاژ می شود و سختی و مقاومت حرارتی آن ها را برای كاربردهایی افزایش میدهد. در برخی فرایندهای شیمیایی خاص نیز نقش كاتالیزگر را ایفا میكند. از تركیبهای آن به صورت پودر رنگ در شیشه و لعاب های شیشهای استفاده می شود.
کاربردهای روتنیوم
افزودن %۰.۱ روتینیوم مقاومت به خوردگی تیتانیم را صد برابر بهبود می بخشد. روتینیوم خاصیت کاتالیزوری نیز دارد. هم چنین روتنیوم به عنوان کاتالیزگر سختکننده برای پلاتین و پالادیوم در جواهرسازی و (در ساخت ابزاری با نوک یه لبهٔ تیز) ٬کاتالیزور، عامل تثبیت نیتروژن، در تهیه پارهای از آلیاژهای ویژه ضد خوردگی، در ساخت وسیلههای پزشکی، سلولهای خورشیدی، آبکاری برقی، به عنوان جزء اصلی آلیاژهای اتصال برقی، در تولید کلر به روش برقکافت و … به کار می رود.
اثرات روتنیوم بر روی سلامتی
معمولا مردم به ندرت با ترکیبات روتنیم مواجه می شوند. کلیه ترکیبات روتنیم سمیت بالایی دارند و سرطان زا هستند. ترکیبات روتنیم روی پوست باقی می مانند. ظاهرا روتنیم بلعیده شده در استخوان ها باقی می ماند. اکسید روتنیم، RuO4,، بسیار سمی و فرار است و باید از آن دوری کرد.
عنصر روتنیم ۱۰۶، یکی از رادیونوکلیدهایی است که در آزمایشات جوی سلاحهای اتمی به وجود می آید که این آزمایش ها از سال ۱۹۴۵ با آزمایش ایالات متحده آغاز شد و در سال ۱۹۸۰ با آزمایش چین خاتمه یافت. روتنیم از جمله رادیونوکلیدهای دارای دوام طولانی است که تولید و تداوم تولید آن تا دهها و صدها سال خطر سرطان را افزایش می دهد.
اثرات روتنیوم بر روی محیط زیست
اثر منفی روتنیم بر روی محیط زیست تا کنون گزارش نشده است.
پیشنهادی: همه چیز درباره عنصر تیتانیمعنصر روتنیوم _ دانشچی
اه