دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
کوسه ها را بهتر بشناسیم!
کوسه یا کوسه ماهی، یکی از آبزیان نسبتاً بزرگ است. اقیانوس ها بیش از ۲۰ هزار گونه از ماهی ها را در خود جای داده‌اند که از این تعداد نزدیک به ۳۸۵ گونه، کوسه هستند. مدت‌ها پیش از به وجود آمدن دایناسورها، کوسه‌ها فرمانروای آب ها بودند.
کوسه چیست؟
آنها نخستین بار بیش از ۴۰۰ میلیون سال پیش شکل گرفتند و در ۱۰۰ میلیون سال اخیر به ندرت دستخوش تغییر و دگرگونی شده‌اند. امروزه کمتر گونه‌ای از موجودات کرهٔ زمین چنین احترام و ترسی را بر می‌انگیزد.
این شکارچیان حیرت‌انگیز با خوردن موجودات ضعیف و زخمی، در بالای چرخه غذایی دریایی قرار می‌گیرند. آنها با این کار به حفظ تعادل در سیستم طبیعت کمک می‌کنند.از معروفترین کوسه‌ها می‌توان به کوسه بزرگ سفید، کوسه ببری و کوسه سرچکشی اشاره کرد.
شنوایی و بویایی کوسه ها
کوسه‌ها دستگاه هایی هستند که برای شکار تنظیم شده‌اند. آنها که متکی به حس شنوایی ویژه اشان برای گرفتن شکار هستند، می‌توانند لرزش صدا را در فاصله‌ای بیش از ۳،۰۰۰ پا تشخیص دهند. کوسه‌ها به ویژه به لرزشهای با بسامد پایین که از سوی شکار پخش می‌شوند، حساسند. لرزش صدای بلندگوها که مانند صدای ماهی زخمی است، کوسه‌ها را به حالت دیوانگی و از خود بیخودشدگی می‌برد. هرچه که کوسه به شکار نزدیک‌تر می‌شود، حس بویایی‌اش بیشتر به کار می‌افتد. کوسه‌ها می‌توانند یک قطرهٔ خون را در ۲۵ گالن آب تشخیص دهند.
آب، درون سوراخ‌های بینی کوسه‌ها که در بخش زیرین حلزونی شکل قرار گرفته است جاری می‌شود. همچنین کوسه‌ها منافذی کوچک برای جذب سیگنال‌های الکتریکی، که در هنگام حرکت جانوران ایجاد می‌شود، دارند. این منفذها مانند یک حس اضافی می‌مانند که به کوسه‌ها در یافتن شکار یاری می‌رساند، حتی اگر این موجود در زیر شن‌ها پنهان شده باشد.همچنین دارای یک بخشی به نام آمپول لورنزینی نیز هستند که یک سیستم حسی بسیار قوی محسوب می‌شود که در بخش پشتی و زیرین پوزه جانور قرار می‌گیرد.
دندان‌های کوسه ها
کوسه‌ها به طور مداوم دندان‌هایشان را استفاده می‌کنند و از دست می‌دهند. برخی از گونه‌ها در طول عمر خود نزدیک به ۳۰ هزار دندان درمی‌آورند. عمل جایگزینی دندان در این جانوران دریایی همیشه رخ می‌دهد. هریک از دندان‌های کوسه در ردیفی واقع شده است که با شکستن یکی، دیگری جایگزین آن می‌شود.
وجه تمایز کوسه‌ها از دیگر حیوانات به جز دندان‌های آنها در اسکلتشان است. اسکلت کوسه‌ها به جای استخوان، از مادهٔ غضروفی انعطاف پذیری است و چون غضروف از استخوان سبکتر است، بنابراین کوسه‌ها برای شنا کردن نسبت به یک ماهی استخوانی انرژی کمتری مصرف می‌کنند. پوست سختی تمام بدن کوسه را پوشش داده است و فلسهای خمیده‌ای که جهت آنها به عقب است، پوست را به سختی یک ورق سمباده می‌کنند که کوسه را از آسیب محافظت می‌نمایند. همچنین این فلس‌ها هنگامی که کوسه در حال شنا کردن است نیروی مقاوم آب را کاهش می‌دهند.
دشمن طبیعی کوسه ها
کوسه بجز انسان دشمن دیگری در طبیعت ندارد. سالانه ۷۳ میلیون کوسه توسط انسان شکار می‌شوند. این کار باعث گردید که جمعیت کوسه‌های سرچکشی در اقیانوس ۹۸٪ کم شود.
خطر کوسه ها برای انسان
مزایای فراوانی، کوسه را یکی از نادرترین شکارچیان کره زمین کرده‌است. بسیاری از کوسه‌ها برای حمله آفریده شده‌اند اما همه آنها حمله نمی‌کنند. در واقع بیشتر کوسه‌ها برای انسان بی‌ضرر هستند (مانند کوسه نهنگی) و فقط گونه‌های محدودی هستند که تا کنون خطرناک شناخته شده‌اند. این آبزیان زیبا و سلاطین اقیانوس‌ها منبعی پر درآمد نیز برای صنعت اکوتوریسم غواصی می‌باشند.
کوسه‌ها در هنگام سپیده‌دم، غروب آفتاب و شب‌هنگام برای شکار فعال‌تر می‌شوند، از این روی هم‌واره به شناگران توصیه می‌شود که در آن ساعات به آب نزنند و از شنا کردن در نقاطی که آب رودخانه‌ها به دریا می‌ریزد، پرهیز کنند.
ممنوعیت صید کوسه ها
تخمین های علمی حاکیست که هر ساله حدود ۱۰۰ میلیون کوسه شکار می شود و عامل اصلی آن تقاضای گسترده در بازار هنگ کنگ و چین برای سوپ بال کوسه است. تجارت پنج گونه از کوسه های جهان از سپتامبر ۲۰۱۴ (شهریور ۱۳۹۳) تحت مقررات تازه درآمد که گام مهمی در جهت حفاظت از این موجودات بود. فروش گوشت یا بال این کوسه‌ها بدون داشتن مجوز قانونی ممنوع شد.
براساس مقررات شکار و تجارت کوسه دم سفید، پوربیگل و سه نوع سرچکشی بدون داشتن مجوز و گواهینامه لازم ممنوع خواهد شد. سپرماهی مانتا هم که به خاطر آبشش آن در پزشکی سنتی چینی کاربرد دارد در این فهرست قرار می‌گیرد. به این ترتیب تجارت کلیه این گونه‌ها در ۱۸۰ کشور جهان ممنوع خواهد بود مگر آنکه با مجوز رسمی سازمان‌های مشخص دولتی انجام شده باشد. دانمارک (به نمایندگی از گرینلند)، کانادا، گویان، ژاپن، ایسلند و یمن گفتند که تعهدی به مقررات تازه نخواهند داشت.
سایتس (کنوانسیون بین‌المللی گونه های در معرض خطر) می‌گوید که شمار این کشورها کم است و مهم است که چین به عنوان بزرگترین مصرف کننده این محصولات به اعمال مقررات تازه متعهد است. این حرکت مهم ترین اقدام در حفاظت از گونه‌ها در تاریخ ۴۰ ساله فعالیت سایتس محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید: مختصر درباره‌ی اقیانوس‌ها
