معنی گنج حکمت ” سه مَرکب زندگی ” – فارسی دوازدهم

معنی گنج حکمت سه مَرکب زندگی فارسی پایه دوازدهم

با معنا و مفهوم گنج حکمت سه مَرکب زندگی از کتاب فارسی دوازدهم صفحه ۶۹ آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.

معنی گنج حکمت سه مَرکب زندگی

حکایت شده که از ابراهیم ادهم پرسیدند که زندگی را چگونه می‌گذرانی؟

گفت: «سه اسب دارم؛ که به یکدیگر مربوط و وابسته هستند؛ هنگامی که از طرف خداوند، نعمتی به من عنایت شود، بر اسب شُکرگزاری می‌نشینم و پیش می‌روم (زندگی‌ام را با شکرگزاری می‌گذرانم) و هنگامی که گرفتاری و بلایی برایم پیش آید، بر اسب صبر می‌نشینم و زندگی‌ام را با شکیبایی سپری می‌کنم و هنگامی که عبادت و فرمانبرداری پیش آید، بر اسب یکرنگی و خلوص می‌نشینم و اینگونه زندگی‌ام را می‌گذرانم.»

قلمرو زبانی

نقل است: روایت شده است ـ ابراهیم ادهم: عارف بزرگ قرن دوم هجری که در ابتدا امیر بلخ بود، بعد توبه کرد و راه سلوک را در پیش گرفت ـ مَرکب: هر چه بر آن سوار شوند، اسب ـ بازبسته: مربوط، وابسته، پیوسته ـ صبر: بردباری، تحمل ـ طاعت: عبادت، نیایش ـ اخلاص: خلوص نیت، پاک بودن

قلمرو ادبی

مَرکب شُکر، مَرکب صبر، مَرکب اخلاص ← تشبیه

باز شوم، باز روم ← سجع

بر مَرکب شُکر نشینم ← کنایه از شکرگزار بودن

بر مَرکب صبر نشینم ← کنایه از صبوری کردن

بر مَرکب اخلاص نشینم ← کنایه از پاک کردن نیت از ریا

مفهوم حکایت

این حکایت، وظایف انسان‌ها را در مراحل مختلف زندگی بیان می‌کند: وقتی رفاه و آسایشی پیش می‌آید، انسان باید شکرگزاری کند (غرور و تفاخر و اعتماد به خوشی‌های دنیا در این مرحله باعث سقوط انسان خواهد شد)، وقتی گرفتار بلا و مصیبتی می‌شود، باید صبر پیشه کند و به خداوند توکل کند (بی‌تابی و بی‌قراری و شکایت، باعث می‌شود ظرفیت‌های وجودی انسان کم شود) و وقتی فرصت عبادت و بندگی پیش می‌آید، نیت خود را پاک کند و فقط برای خدا بندگی کند (ریاکاری و ظاهرنمایی انسان را از مسیر خدا دور می‌کند).