عوامل و دلایل هجوم مغولان به ایران

همه چیز درباره دلایل هجوم (حمله) مغولان به ایران

ایران، این کشور زیبا که در ادوار گذشته مهد علم، فرهنگ و تمدن بوده است، بارها و بارها مورد هجوم اقوام مختلف قرار گرفته است. از میان تمام جنگ هایی که در ایران رخ داده و بی‌شک حمله مغولان به ایران یکی از ویرانگرترین و تلخ ترین یورش ها بوده است. در این گفتار، پس از نگاهی مختصر به تاریخ حمله مغولان به ایران، به دلایل این جنگ خواهیم پرداخت.

چنگیز خان مغول

تموچین که در تاریخ با نام چنگیز خان مغول از او یاد می‌شود، اولین پادشاه امپراتوری بزرگ مغولان و ایلخانان در ایران می باشد. او سرداری بزرگ و جنگاور بود که توانست قبایل مغول را در جهت تسخیر چین با خود همراه کند و بخش‌های زیادی از آسیا را تحت قلمرو امپراتوری خود درآورد. سلطنت او در سال ۱۲۰۶ میلادی آغاز شد، با درگذشت او در سال ۱۲۲۷ پسرش، اوگتای خان به سلطنت رسید.

هجوم (حمله) مغولان به ایران

در زمان فتح آسیای میانه توسط چنگیز خان، خوارزمشاهیان بر ایران حکمرانی می کردند. چنگیزخان مغول در ابتدا سودای جنگ با ایران را در سر نداشت و در فکر برقراری راه تجارت میان دو قلمرو بود. اما از آنجا که همیشه تاریخ در حال تکرار است، بی تدبیری و عجولانه تصمیم گرفتن یک پادشاه سبب ویرانی یک کشور شد.

چنگیزخان با فرستادن یک هیئت تجاری متشکل از بازرگانان مسلمان به خوارزم، خواستار برقراری و گسترش روابط تجاری با ایران شد. فرستادگان خان مغول، به شهر ترار رسیدند و پیام چنگیزخان را به اطلاع غایرخان، حاکم وقت ترار رساندند. غایرخان به سبب طمع در اموال آنها، بهانه های زیادی آورد و به آنها انگ جاسوسی زد. و سپس به دستور سلطان محمد خوارزمشاهی تمامشان را قتل عام کرد.

وقتی خبر این رفتار سلطان محمد به گوش چنگیزخان رسید، او با فرستادن قاصدی به دربار خوارزم، خواست تا حاکم، خود را تسلیم کند اما حاکم خوارزم، سلطان محمد قاصد را هم کشت. این کشتار بی دلیل زمینه ساز بی رحمانه ترین هجوم تاریخ به ایران شد.

دلایل حمله مغولان به ایران

علاوه بر حمله غایرخان به بازرگانان ،موارد دیگری نیز در حمله چنگیز خان مغول به ایران دخیل بوده است. این دلایل عبارتند از :

۱- میل به کشورگشایی و تسخیر جهان در شخصِ چنگیز خان مغول

۲- درگیری مداوم سلطان محمد با سران قبایل مختلف که باعث غافل ماندن از حمله مغولان شد.

۳- حمایت برخی از روحانیون از حمله مغولان به سبب مخالفت سلطان محمد با بنی عباس

۴- تسلیم شدن اسماعیلیه در قلعه الموت در مقابل فرستاده چنگیزخان و واگذاری فداییان قلعه الموت به آنها

۵- دشمنی خلیفه عباسی با خوارزمشاهیان و تحریک مغولان به حمله به ایران

کلام پایانی (تاثیر حمله مغولان)

حمله ی چنگیز خان مغول به ایران در اثر نابخردی چند حاکم و والی سبب ویرانی بزرگی شد، که هرگز ایران پس از آن به گذشته بازنگشت. در این هجوم بی رحمانه، در شهرهای ایران جوی خون جاری شد و در تاریخ گفته شده که “از سرِ مردم آن شهرها، هرم ها می ساختند و حتی به دام ها و سگ ها و گربه ها نیز رحم نمی‌کردند” کتابخانه‌ها و آثار تاریخی زیادی در این یورش از بین رفت که هرگز جایگزینی نداشت.
واین آغاز حکومت ایلخانان بر ایران بود.

پیشنهادی: خلاصه ای از حکومت و تمدن ایلام