مختصر درباره آموزش الکترونیکی
در این پست با مزیت و معایب آموزش آنلاین و غیر حضوری آشنا میشوید با دانشچی همراه باشید.
تعریف آموزش الکترونیکی
آموزش الکترونیکی به انگلیسی (E-learning)، اصطلاح گستردهای است که به استفاده از فناوریهای الکترونیکی، در درجه اول اینترنت و دستگاههای دیجیتال، برای تسهیل یادگیری و آموزش اشاره دارد. این آموزشها شامل طیف گستردهای از فعالیتها و روشهای آموزشی است که از طریق ابزارهای دیجیتالی مانند رایانه، تبلت، تلفنهای هوشمند و اینترنت ارائه میشوند.
این آموزشها میتوانند اشکال مختلفی داشته باشند، از جمله دورههای آنلاین، وبینارها، کلاسهای درس مجازی، کتابهای درسی دیجیتال، محتوای چند رسانهای و نرم افزارهای آموزشی تعاملی.
برای مثال: سامانه شاد که در زمان کرونا آموزشهای مجازی را جایگزین آموزشهای حضوری کرده بود؛ و یا سایت مای مدیو سامانه ارائه خدمات آموزشی که توسط آموزش و پرورش برای دانش آموزان ایجاد شده تا برخی از خدمات تحصیلی و فایل های آموزشی را به دانش آموزان ارائه دهد.
مزیت و ویژگی های کلیدی آموزش الکترونیکی عبارتند از:
۱- دسترسی آسان
آموزش الکترونیکی به فراگیران این امکان را میدهد تا از طریق اینترنت، بتوانند به منابع آموزشی در هر کجا دسترسی داشته باشند.
۲- انعطاف پذیری بالا
یادگیری الکترونیکی اغلب از نظر زمان و مکان، یادگیری انعطاف پذیری را ارائه می دهد. فرد میتواند در هر کجا و در هر زمان نصبت به یادگیری اقدام نماید.
۳- تعامل
بسیاری از پلتفرمهای آموزشی عناصر تعاملی مانند آزمونها، تکالیف، انجمنهای گفتگو و شبیهسازی را برای تعامل با فراگیران و افزایش تجربه یادگیری در خود جای میدهند.
۴- تنوع چند رسانه ای
آموزش الکترونیکی اغلب از انواع عناصر چندرسانه ای مانند فیلم، صدا، انیمیشن و گرافیک برای انتقال اطلاعات و جذاب تر کردن یادگیری استفاده میکند.
۵- ارزیابی و بازخورد
پلتفرمهای آموزشی میتوانند ارزیابیهای خودکار و بازخورد فوری را برای فراگیران فراهم کرده و به آنها اجازه دهند درک خود را بسنجند و سطح پیشرفتشان را بررسی نمایند.
۶- یادگیری شخصی
سامانه های آموزشی الکترونیکی این امکان را به افراد میدهند که به صورت شخصی از طریق منابع به اشتراک گذاشته نسبت به آموزشی شخصی خود اقدام نمایند و در زمینههای مختلف سطح علمی خود را ارتقا دهند.
۷- همکاری
آموزش الکترونیکی همچنین می تواند از یادگیری مشارکتی از طریق کلاس های مجازی، تابلوهای بحث و پروژه های گروهی پشتیبانی کند.
معایب آموزش الکترونیکی
آموزش الکترونیکی مزایای متعددی مانند انعطافپذیری، دسترسی و مقرون به صرفه بودن را ارائه میدهد، اما دارای معایبی نیز میباشد. برخی از معایب کلیدی آن عبارتند از:
فقدان تعامل چهره به چهره
آموزش الکترونیکی معمولاً فاقد تعامل حضوری و روبرو است که در محیطهای کلاس درس سنتی وجود دارد. این میتواند منجر به احساس انزوایی شود و ممکن است مانع حل برخی از سوالات افراد شود.
تعامل اجتماعی محدود
آموزشهای غیرحضوری میتواند تعاملات اجتماعی و توسعه مهارتهای بینفردی را که از کار نزدیک با دیگران در یک کلاس درس فیزیکی ناشی میشود، محدود کند. ممکن است فرصتهای مشابهی برای شبکهسازی و ایجاد روابط شخصی فراهم نکند.
مسائل فنی
مشکلات فنی، مانند اتصالات اینترنتی نامطمئن، اشکالات نرمافزاری، یا مشکلات سختافزاری، میتواند روند یادگیری را مختل کند و باعث اختلالات آموزشی افراد شوند.
الزامات سواد دیجیتال
آموزش الکترونیکی به دستگاههای دیجیتال و ابزارهای آنلاین متکی است. دانشآموزانی که در فنآوری مهارت ندارند، ممکن است پیمایش در پلتفرمهای آموزشی، دسترسی به مطالب دوره یا شرکت مؤثر را دشوار بدانند.
تجربه حضوری محدود
برخی موضوعات خاص، مانند علوم آزمایشگاهی یا مهارتهای فنی عملی، به دلیل عدم وجود تجربیات فیزیکی و عملی، آموزش موثر از طریق آموزش الکترونیکی دشوار است.
تقلب و سرقت ادبی
آموزش الکترونیکی گاهی اوقات میتواند باعث سهولت دانش آموزان و دانشجویان در عدم صداقت علمی، مانند تقلب در ارزیابی یا سرقت محتوای آنلاین شود. به عبارت ساده تر، کاربران بدون مطالعه، از اینترنت و دوستان خود برای امتحانات کمک میگیرند و این امر باعث کاهش سطح یادگیری آنها میشود.
نابرابری و دسترسی
همه افراد به یکسان به فناوری لازم و یک اتصال اینترنتی پایدار دسترسی ندارند. این میتواند نابرابریهای آموزشی ایجاد کند و برخی از دانشآموزان را در مضیقه قرار دهد.
اتکای بیش از حد به صفحهنمایش
استفاده طولانیمدت از صفحه نمایش در برای آموزش مجازی میتواند منجر به فشار چشم، خستگی و سایر مشکلات مرتبط با سلامتی شود.
عدم تحرک
یادگیری الکترونیکی در مقابل یادگیری حضوری باعث عدم تحرک افراد میشود و در مقابل افراد با مشکلات اضافه وزن و بیماریهای مرتبط با آن روبرو میشوند.
توجه به این نکته مهم است که معایب یادگیری الکترونیکی نباید باعث حذف این سامانه و پلتفرمها شود، بلکه مؤسسات و سازمانها باید تلاش کنند تا با بهبود کیفیت آموزش آنلاین و ارائه برخی از برنامهریزیها آموزشی این معایب را برطرف کنند.