راهنمای آموزش متره و برآورد
متره و برآورد پروژه اصطلاحی است که در صنعت عمران اهمیت زیادی دارد. این مفهوم به محاسبات و برآورد هزینههای مورد نیاز برای اجرای یک پروژه میپردازد. در واقع، متره و برآورد اطلاعات مربوط به مواد و مصالح، نیروی انسانی، تجهیزات و هزینههای دیگر برای ساخت یک سازه را تخمین زده و ارائه میکند.
متره و برآورد به ما کمک میکند تا پروژهها را بهتر برنامهریزی، اجرا و کنترل کرده و از تلفات مالی و هدر رفت زمان جلوگیری کنیم. به همین علت یادگیری اصولی و صحیح متره و برآورد اهمیت بسزایی دارد. در ادامه با آموزش رایگان متره و برآورد همراه ما باشید.
متره و برآورد چیست؟
پیش از آموزش متره و برآورد بهتر است با برخی اصطلاحات از جمله متره، برآورد و مترور آشنا شوید. به محاسبه مقدار مصالح مورد نیاز قبل از اجرای پروژه متره میگویند.
به محاسبه و پیشبینی هزینههای مقدار مصالح مصرفی متره شده پروژه نیز برآورد گفته میشود. در این فرآیند، مهندسین دفتر فنی، کارفرما یا مشاورها، هزینهها را با توجه به نقشههای اولیه برآورد کرده و با برگزاری مناقصه، از پیمانکاران واجد صلاحیت دعوت میکنند تا بر اساس این برآورد شرکت کنند. پیمانکاران نیز پس از خرید اسناد مناقصه، نقشهها و برآورد را مورد بررسی مجدد قرار میدهند و قیمت پیشنهادی خود را با توجه به منابع مالی، نیروی انسانی و تجهیزات موجود ارائه میدهند.
در نهایت به افرادی که محاسبات متره و برآورد را انجام میدهند، مترور گفته میشود. اهمیت کار مترور بسیار بالاست، خطا در متره و برآورد هزینهها میتواند منجر به فسخ یا اتمام پیمان شود. در نظر داشته باشید که آنالیز، پیشنهاد قیمت و نوشتن صورت وضعیت پیمانکاری بر اساس محاسبات مترور انجام میشود.
آموزش رایگان متره
برای آموزش رایگان متره و برآورد باید بدانید که متره به دو صورت بسته و باز انجام میشود که انتخاب هر یک به نوع پروژه و محاسبه هزینهها بستگی دارد. روش متره باز برای محاسبه هزینه اجرای یک فعالیت که در فهرست بها دیده نشده است، کاربرد دارد. به عنوان مثال جزئیاتی شامل تهیه آب، سوخت، تعمیر و استهلاک ماشین آلات و هر هزینه اضافی دیگر که در اجرای فعالیت نقش دارد، مورد محاسبه قرار میگیرد. سپس با جمعآوری قیمتهای واحد هر یک از این اقلام، قیمت خالص هر فعالیت و در نهایت قیمت کل پروژه برآورد میشود.
در مقابل، متره بسته به روشی اشاره دارد که در آن هزینههای اجرای فعالیتها بر اساس قیمتهای واحدی که در فهرست بها مشخص شدهاند، محاسبه میشود. به عبارتی، در این روش دیگر نیازی به تفکیک جزئیات اجرا و هزینههای مربوط به هر فعالیت نیست. هزینههای مختلفی مانند دستمزد، اجاره ماشین آلات و سایر موارد در قیمت هر واحد کار لحاظ شده و تنها نیاز است که مقدار کار انجام شده در قیمت واحد مربوطه ضرب شود.
اسناد و مدارک مورد نیاز برای تهیه متره
اسناد و مدارکی که یک مترور در پروژههای عمرانی برای تهیه صورت وضعیت، تهیه صورت جلسات، تهیه گزارش و اثبات ادعاها به آن نیاز دارد، عبارتاند از:
- نقشهها
- فاکتورها
- قراردادهای پیمان
- آنالیز بهای قیمتها
- گزارش نتایج آزمایشگاه
- نامههای دریافتی و ارسالی
- عکسها، جدولها و نمودارها
- فهرست بهای سازمان مدیریت
- مابه التفاوتها و صورت جلسهها
- گزارشهای روزانه، هفتگی و ماهانه
- صورت وضعیتهای پیمان و تعدیلها
- بخشنامهها و دستور العملهای سازمان
توجه داشته باشید یک مترور باید تسلط کامل بر روی هریک از اسناد و مدارک فوق داشته باشد تا در تهیه متره، صورت وضعیت نویسی و برآورد صحیح هزینهها خطایی رخ ندهد.
آموزش رایگان برآورد
بهطور کلی، تفاوت اصلی متره و برآورد در زمان استفاده و جزئیات آن است، اما به لحاظ ساختاری تفاوت چندانی ندارند. بهطور کلی، برآورد پروژههای عمرانی بر اساس زمان انجام کار به ۳ دسته طبقهبندی میشوند:
- برآورد قبل از انجام پروژه جهت مناقصه
- برآورد حین انجام پروژه که به آن صورت وضعیت میگویند.
- برآورد بعد از اجرای پروژه برای گزارش لایحه تاخیرات و غیره
هنگامی که کارفرما تصمیم به اجرای یک پروژه میگیرد، هزینههای آن را با همکاری مهندسین دفتر فنی یا مشاوران خود برآورد میکند. پس از انتخاب پیمانکار، اجرای پروژه آغاز شده و پیمانکار متره و صورت وضعیت را به کارفرما ارائه میدهد تا دستمزد خود را دریافت کند.
فرمولهای متره و برآورد
متره و برآورد فرمول ثابتی ندارد و تنها بر پایه چهار عمل اصلی جمع، تفریق، ضرب و تقسیم برای محاسبه طول، محیط، مساحت و وزن اجزاء انجام میشود. دقت محاسبات به تواناییهای ریاضی، مهندسی و تجربه مترور بستگی دارد که باید به نحو احسن محاسبات را انجام دهد.
اولین قدم برای محاسبات متره و برآورد، تعیین واحد اندازهگیری است. به عنوان مثال، واحدهای مهم در فهرست بها شامل متر مکعب برای عملیات خاکبرداری و بتنریزی، متر مربع برای کاشیکاری و نماسازی، متر طول برای لولهکشی و قرنیز، و وزن برای آرماتور و مصالح فلزی است. همچنین، گاهی ترکیب واحدها مانند متر مکعب بر کیلومتر برای حمل مصالح یا تن بر کیلومتر برای حمل مواد اضافی نیز استفاده میشود.
تفاوت صورت وضعیت و برآورد
برآورد پیش از آغاز پروژه به منظور تعیین هزینههای لازم صورت میگیرد، در حالی که صورت وضعیت نویسی برای متره بعد از اجرای بخشهایی از پروژه برای محاسبه حقالزحمه پیمانکار تهیه میشود. در حقیقت برآورد تحلیلی است که قبل از شروع کار به منظور شرکت در مناقصه انجام میشود، در حالی که صورت وضعیت در حین اجرا تهیه میشود.همچنین، برآورد از سوی نهاد مناقصهگذار در واحد فنی کارفرما یا مشاور انجام میشود، اما صورت وضعیت بهوسیله پیمانکار فراهم میشود.
جمع بندی
متره و برآورد پروژه از کلیدیترین مهارتهایی است که هر مهندس عمران باید با آن آشنایی کامل داشته باشد. همانطور که میدانید، اعتبار مالی تعیینشده توسط کارفرما و مقدار دستمزد پیمانکار به محاسبات متره و برآورد وابسته است. همچنین، مهندسین اجرایی که مسئولیت مدیریت پروژهها را بر عهده دارند باید آگاه باشند که کدام فعالیتها هزینههای بیشتری برای پیمانکار به همراه دارد و از اهمیت بیشتری برخوردارند. ما در این مقاله بخشی از آموزش رایگان متره و برآورد را بیان کردیم، چنانچه به دنبال آموزشهای رایگان بیشتر در حوزه مهندسی عمران هستید، حتما به سایت آکادمی عمران سر بزنید.