دانشچی پورتال جامع تحقیق و مقاله، مطالب علمی و هنری ، وبگردی و…
درباره زندگی نامه صادق ملک شهمیرزادی
سال ۱۳۱۹ هجری شمسی، صادق ملک شهمیرزادی در استان سمنان دیده به جهان گشود. او مانند بسیاری از مردان بزرگ علم و دانش در دوران کودکی، علیرغم هوش بالا و استعداد درخشان، از مدرسه و درس گریزان بود و به گفته خودش؛ هیچ وقت شاگرد ممتازی نبوده است. با این حال بسیار باهوش و مستعد بود.
زندگی نامه صادق ملک شهمیرزادی
او دوران مدرسه را با هر ترتیبی در تهران گذراند. خانواده ملک شهمیرزادی، خانواده‌ای اصیل و اهل علم بودند. پدر او کارمند نخست وزیری بود و عموهایش پزشک و قاضی بودند. به تبع، از صادق نیز انتظار می‌رفت در رشته‌ای مناسب ادامه تحصیل دهد. با چنین اندیشه‌‌ای، مقدمات سفر وی به وین و ادامه تحصیل در آنجا فراهم شد، اما سرنوشت راه دیگری را برای او رقم زده بود.
پیش از سفر به اتریش در یک ظهر تابستانی در میدان بهارستان، صادق ملک متوجه صف طویلی می‌شود. بعد از پرسش در می‌یابد که صف ثبت نام کنکور دانشگاه است. صادق ملک که خود چندان راغب به خروج از کشور نبود در صف ایستاد و برای آزمون باستان‌شناسی داوطلب شد.
وی در سال ۱۳۳۹ وارد دانشگاه تهران شد و زیر نظر پدر علم باستان‌شناسی “عزت‌الله نگهبان” و همچنین “سیمین دانشور” به تحصیل علم پرداخت. دکتر صادق ملک شهمیرزادی این دوران را دوران تحول فکری خود درباره باستان شناسی و شعله ور شدن آتش اشتیاق در این رشته بیان می‌کند. در سال ۱۳۴۳ استاد شهمیرزادی پایان نامه خود را تحت راهنمایی دکتر نگهبان با عنوان “بین النهرین و علل بنای زیگورات” ارائه کرد و توانست مدرک کارشناسی خود را کسب کند.
سپس به تشویق دکتر نگهبان برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد با استفاده از بورسیه تحصیلی راهی آمریکا شد و در دانشگاه شرق شناسی شیکاگو به تحصیل پرداخت. در سال ۱۳۴۸ با مدرک فوق لیسانس” باستان شناسی پیش از تاریخ ایران و بین النهرین” به ایران بازگشت.
پیشنهادی: درباره پدر علم باستان شناسی ایرانآغاز فعالیت های رسمی
در بازگشت به ایران، با حمایت دکتر نگهبان با سمت استادیار درجه یک در دانشگاه تهران مشغول تدریس شد. در همین زمان به عنوان رئیس هیئت کاوشگری و جستجو در تپه‌ی زاغه‌ی قزوین انتخاب شد. سپس در سال ۱۳۵۳ برای اخذ مدرک دکتری از بورسیه استفاده کرد و به آمریکا بازگشت و در دانشگاه پنسیلوانیا به تحصیل در رشته انسان شناسی پرداخت.
در سال ۱۳۵۶ با ارائه پایان‌نامه در ارتباط با کاوش‌های تپه‌های زاغه‌ی قزوین فارغ التحصیل شد. دکتر ملک به ایران بازگشت و کاوشگری در فلات مرکزی ایران را از سر گرفت. وی در حفاری‌ها و کاوشگری در تپه مارلیک و تل ابلیس حضور داشت. او دستاوردهای مهمی را در این کاوشها عرضه نمود. از این دستاوردها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
– کشف کردن و بازیابی قدیمی‌ترین روستای پیش از تاریخ ایران در تپه‌های زاغه متعلق به فلات مرکزی ایران
– پیدا کردن یک زمین در جنوب تهران که قدمت آن به دوره ی پارینه سنگی می‌رسید.
– بازیابی زیگورات سیلک در قسمت‌های جنوبی شهر کاشان
دوران بازنشستگی
دکتر صادق ملک شهمیرزادی در سال ۱۳۷۹ بعد از سی سال تدریس در دانشگاه تهران بازنشسته شد. بعد از بازنشستگی از تدریس، از تلاش و فعالیت دست نکشید و به درخواست سازمان میراث فرهنگی به کاوشگری‌ها و تحقیق در مناطق گوناگون در کشور ادامه داد و حفاری‌های مهمی را انجام داد و توانست گزارش مفصل و کاملی از این پروژه‌ها ارائه دهد.
در سال ۹۴ به احترام تلاش‌های بی وقفه‌ی دکتر ملک در حوزه باستان شناسی، در مراسمی رسمی از وی تجلیل به عمل آمد و از جشن نامه‌ای که به همین منظور تدوین و تهیه شده بود رونمایی شد. در سال ۱۳۹۶ نیز به پاس یک عمر خدمات وی در شهر کاشان، خیابانی را به نام او نامگذاری کردند.
آثار صادق ملک شهمیرزادی
دکتر شهمیرزادی دارای سمت‌های مختلفی در مراکز تحقیقاتی کاوشگری و پژوهشی در زمینه باستان‌شناسی است. استاد صادق ملک سخنرانی‌های بسیاری را در کشورهای مختلف ایراد نموده و چندین مقاله تالیف و ترجمه در پیشینه‌ی علمی خود دارد. برخی از این تالیفات و مقالات عبارتند از:
- باستان‌شناسی و هنر ایران
- ایران در پیش از تاریخ
- نقره کاران سیلک و سفالگران سیلک
- گاه نگاری پیش از تاریخ فلات ایران
- سوسک مصری در دشت قزوین
کلام پایانی
این دانشمند شهیر و نامدار معاصر ۲۱ مهرماه سال ۱۳۹۹ در سن ۸۰ سالگی در تهران درگذشت و باعث اندوه جامعه پژوهشگران و کاوشگران گردید روحشان قرین رحمت ابدی باد.
