خانه » ضرب المثل ایرانی » معنی ضرب المثل ” شاه می بخشه شیخ علی خان نمی بخشه “

معنی ضرب المثل ” شاه می بخشه شیخ علی خان نمی بخشه “

همه چیز درباره معنی و مفهوم ضرب المثل شاه می بخشه شیخ علی خان نمی بخشه 🤴

شاه می بخشه شیخ علی خان نمی بخشه

در این پست با معنی و مفهوم این ضرب المثل ایرانی و قدیمی آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.

معنی شاه می بخشه شیخ علی خان نمی بخشه چیست؟

۱- یعنی کسی که جایگاه بالاتری دارد (بالادست) می بخشد اما کسی که زیردست اوست، خود را همه کاره می داند و نمی بخشد. مانند جایی که ارباب دستور انجام کاری را دهد ولی غلام، آن کار را رد کند.

۲- این ضرب المثل را در جایی به کار می برند که کسی که حقی ندارد، بخواهد خود را در جایگاه والاتری قرار دهد و دیگران را امر و نهی کند. به بیانی دیگر، دیگران را از چیزی منع کند درحالیکه صاحب اصلی، آن را تایید کرده است.

مثلا مدیر مدرسه به خاطر شرایط یکی از دانش آموزان، مدتی اجازه داده است که با تاخیر به مدرسه بیاید ولی انتظامات مدرسه که از دانش آموزان همان مدرسه اند، او را به مدرسه راه نمی دهند! اینجاست که این ضرب المثل را به کار می برند!

۳- گاهی این ضرب المثل را به بیانی دیگر به کار می برند: شاه بخشید شاه قلی نبخشید!

ریشه ضرب المثل

صفی میرزا معروف به شاه سلیمان، وزیری زیرک و باهوش به نام شیخ علی خان داشت. از آنجایی که پادشاه اهل عیش و نوش و خوشگذرانی بود، کمتر به امور ضروری مردم رسیدگی می کرد. برخلاف وزیرش که شب ها لباس عادی می پوشید و بین مردم رفت و آمد داشت.

در یکی از روزها پادشاه مجلسی را تدارک دیده و جشنی برگزار کرده بود و تعداد زیادی نوازنده و خواننده در آن جشن حضور داشتند. در پایان مهمانی پادشاه حواله ای به آن ها داد تا نزد شیخ علی خان ببرند و تبدیل به طلا و جواهر کنند.

شیخ علی خان که می دانست چنین کاری به ضرر کشور و خزانه آن است، قبول نکرد و چندین بار بهانه آورد. مهمانان که از رفتار وزیر دلسرد شده بودند گفتند: شاه می بخشد شیخ علی خان نمی بخشد!!

یعنی کسی که در رأس امور قرار دارد، آسان می گیرد و می گذرد ولی زیردست او سخت می گیرد.

بیشتر بخوانید: ضرب المثل با شاه

اختصاصی-دانشچی

ℹ️ اشتراک گذاری به دوستان خود:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *