همه چیز درباره رابرت جیمز بابی فیشر، قهرمان شطرنج
آشنایی با زندگی نامه رابرت فیشر
رابرت جیمز بابی فیشر (به انگلیسی: Bobby Fischer) شطرنج باز و قهرمان سابق جهان بود که در ۹ مارس ۱۹۴۳ در شیکاگو، ایلینوی به دنیا آمد. در ادامه با زندگی او بیشتر آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.
نام کامل: رابرت جیمز بابی فیشر
کشور: ایالات متحده آمریکا – ایسلند
تولد: ۹ مارس ۱۹۴۳ – شیکاگو , ایلینوی
مرگ: ۱۷ ژانویه ۲۰۰۸ (۶۴ سال) – ریکیاویک , ایسلند
عنوان: استادبزرگ شطرنج
قهرمانی شطرنج جهان: ۱۹۷۲-۱۹۷۵
بابی فیشر در سال ۱۹۵۸ در پانزده سالگی درجه استادبزرگ شطرنج را کسب کرد که رکوردی در آن زمان محسوب میشد. وی در مسابقات اینترزونال و تورنمنت کاندیداتوری قهرمانی شطرنج جهان در سالهای ۱–۱۹۷۰ بیست مسابقه پیاپی را با پیروزی پشت سر گذاشت که هیچگاه در تاریخ شطرنج تکرار نشده است.
وی در سال ۱۹۷۲ در مسابقه قهرمانی جهان بر بوریس اسپاسکی غلبه کرد و نخستین و تنها آمریکایی شد که به این عنوان میرسد. فیشر از آن زمان تا سال ۱۹۹۲ در هیچ مسابقهای شرکت نکرد. وی عنوان خود را در سال ۱۹۷۵ در پی اختلاف با فدراسیون بینالمللی شطرنج در مورد شرایط برگزاری مسابقه قهرمانی جهان از دست داد و پیشنهادهای مالی هنگفتی را برای انجام این مسابقه رد کرد.
فیشر در سال ۱۹۹۲ مسابقهای نمایشی با بوریس اسپاسکی در یوگسلاوی برگزار کرد. کشوری که آن زمان تحت تحریم اقتصادی آمریکا قرار داشت. وی پس از آن در خارج از کشورش فراری بود و در سال ۲۰۰۴ به دلیل سفر با گذرنامه تقلبی در ژاپن دستگیر شد و در سال ۲۰۰۵ اجازه ترک ژاپن به مقصد ایسلند را پیدا کرد. کشوری که مسابقه قهرمانی جهان او با بوریس اسپاسکی در آنجا برگزار شده بود و در آن زمان تابعیت خود را به او داد تا از تحویل او به آمریکا جلوگیری کند.
و اما کار بزرگی که فیشر در شطرنج جهان انجام داد این بود که در مسابقاتی که اکثر شطرنج بازان حاضر در آن روس بودند ، توانست بالاتر از روسها قرار بگیرد (روسها در بعضی از مسابقات تحت فشار مأموران امنیتی شوروی ناچار به تبانی با یکدیگر هم بودند).
مسابقه مقدماتی قهرمانی جهان در سال ۱۹۷۱ به پیشنهاد فیشر به روش حذفی انجام شد، فیشر با نتایج باور نکردنی و خرد کننده ۰-۶ تایمانوف و۰-۶ لارسن را و با نتیجه ۶/۵ بر ۲/۵ تیگران پطروسیان را در هم کوبید (چیزی که در شطرنج امروز محال است) تا به فینال قهرمانی جهان راه یابد.
مسابقه قهرمانی جهان ۱۹۷۲ بابی فیشر-بوریس اسپاسکی بیش از آنکه یک مسابقه شطرنج باشد ، صحنه نبرد سیاسی غرب و شرق بود، او در همان نبرد تاریخی آن قدر بر سر شرایط و حتی میزان نور و روشنایی محل برگزاری مسابقه چانه زد که در نهایت بازی او با اسپاسکی به یک اتاق پشتی و دور از دوربین های تلویزیونی و عکاسی منتقل شد و در چنین مکانی بود که او توانست عقب ماندگی ۰-۲ اولیه خود را در برابر اسپاسکی جبران و در نهایت صاحب پیروزی ۸/۵ – ۱۲/۵ در برابر این رقیب روسی در ۲۱ بازی فیمابین دو طرف شود.
بابی فیشر شطرنجباز نابغهای که در اوج قدرتنمای شطرنجبازان روس، تاج وتخت قهرمانی جهان را از چنگ آنها خارج کرد و بربام شطرنج جهان ایستاد. فیشر بعد از کسب عنوان جهانی در سال ۱۹۷۲ دیگر حاضر نشد آن طور که باید و شاید در صحنه حاضر باشد و چون در سال ۷۵ از رویارویی با کارپوف سرباز زد، مقام قهرمانی جهان را به این حریف سپرد.
پس از آن بود که فیشر ناپدید و کمتر در اجتماعات رؤیت شد و حالت پارانویا و نگرانی های افراطی وی زمانی فزونی گرفت که در سال ۱۹۸۱ قیافه بی نظم و موهای به هم ریخته او بهانه ای برای اشتباه گرفتن وی با یک سارق بانک در ایالت کالیفرنیای آمریکا شد و فیشر مطمئن گشت که دست هایی علیه وی در کار است و رسانه های آمریکا را متهم به مسموم کردن افکارعمومی علیه خویش کرد.
او بخصوص از این قضیه ناراحت بود که چرا این رسانه ها در توصیف وی مکرراً از واژه های «عجیب و غریب» و «غیرعادی» و «دیوانه وار» سود می جویند و به چه سبب اصرار در به تصویر کشیدن یک کاراکتر ناآرام از وی دارند.
خیلی ها فیشر را بهترین شطرنج باز تاریخ می انگارند و خود او نیز با شیطنت خاصی همین ادعا را مطرح می کرد، ولی زندگی نا آرام و ایده های خاص فیشر، او را پس از اوج گیری خیره کننده اوایل دهه ۱۹۷۰ به سمت سراشیبی و ناکامی سوق داد. گفته می شود که هوش ذاتی و IQ او از آلبرت اینشتین هم بالاتر بوده و بر این اساس تصور می گشت که ثروت بزرگی را خواهد اندوخت.
با این حال او به این امر نائل نشد و در حالی پول های کلان برای هر مسابقه خود طلب می کرد که مشابه ارقام درخواستی وی بیشتر در عرصه بوکس مشاهده می شد. این گونه رفتارها و برخوردها قطعاً باعث بهم ریختن تعادل و انسجام رقبایش و شکست آنها در برابر فیشر می شد. اما در عین حال او را از اکثریت مردم دور می ساخت و تنها کسانی که برای فیشر باقی مانده بودند، تعداد اندکی دوستان نزدیک وی و برخی دوستداران پر و پا قرص شطرنج بودند.
شطرنج
فیشر با مهره سفید تقریباً همیشه با حرکت e4 بازی را آغاز میکرد و با مهره سیاه در جواب e4 به دفاع سیسیلی و در جواب d4 به دفاع هندیشاه روی میآورد. پیروزیهای او اغلب با حملات ناگهانی یا ضدحمله به دست میآمد و نه با جمع کردن تدریجی برتریهای کوچک، هرچند از نظر پوزیسیونی هم بازی او مطلوب مینمود.
شطرنج تصادفی فیشر
بابی فیشر در ۹ ژوئن ۱۹۹۶ در بوئنوس آیرس یک کنفرانس خبری برگزار کرده و در آن نوعی جدیدی از شطرنج را معرفی کرد که اکنون با نام شطرنج۹۶۰ شناخته میشود. تفاوت اصلی این شطرنج با شطرنج کلاسیک در این است که مطالعه گشایشها و به حافظه سپردن حرکات و پوزیسیونها که یکی از مهمترین بخشهای شطرنج روز دنیا است در آن عملاً ناممکن است و از حرکت اول تا حرکت آخر بازیکنان باید به استراتژی خود متکی باشند و نه الگوهای فکری شناخته شده در بازی شطرنج.
بابی فیشر در کنفرانس خبری خود هنگام معرفی این شطرنج جدید، اعلام کرد که در این بازی خلاقیت و مهارت از حافظه و آنالیز اهمیت بیشتری پیدا میکند. وی مدعی شد در حال حاضر بسیاری از مسابقات حتی رقابت قهرمانی جهان میان کاسپاروف و کارپف از پیش تعیین میشوند در حالی که در این نوع از شطرنج تعیین بازی از قبل غیرممکن است. وی همچنین گفت بازی شطرنج امروزه به یک کار دشوار تبدیل شدهاست در حالیکه او شطرنج را انتخاب کرده تا کار نکند!
وی در سال ۲۰۰۶ در یک مصاحبه تلفنی گفت که با پیشرفت دانش گشایشها و حفظ کردن کتابهای گشایشی در صورتی که بهترین بازیکنان تاریخ شطرنج دوباره زنده شوند توانایی رقابت با شطرنجبازان امروز را ندارند: «اکنون یک جوان چهاردهساله یا کوچکتر فقط با حفظ کردن کتابهای گشایش میتواند یک برتری گشایشی مقابل کاپابلانکا داشته باشد.» وی ادامه داده بود که «امروزه شطرنج کاملاً مرده است و فقط حافظه و تبانی است. یک بازی ترسناک بدون هیچ خلاقیتی.»
اختراعات فیشر در شطرنج
بابی فیشر در سال ۱۹۸۸ یک ساعت دیجیتال برای شطرنج طراحی کرد که به ازای هر حرکت، دو دقیقه به زمان شطرنجباز اضافه میکرد. شَطرَنج۹۶۰ یا شطرنج بابی فیشر نوعی از شطرنج است که بابی فیشر قهرمان سابق شطرنج جهان، آن را ابداع کرده و در سال ۱۹۹۶ آن را به دنیای شطرنج معرفی کرد. تنها تفاوت این شطرنج با شطرنج کلاسیک در نحوه قرارگیری مهرهها است.
تفاوت اصلی این شطرنج با شطرنج کلاسیک در این است که مطالعه گشایشها و به حافظه سپردن حرکات و پوزیسیونها که یکی از مهمترین بخشهای شطرنج روز دنیا است بیمعنی میشود و از حرکت اول تا حرکت آخر بازیکنان باید به استراتژی خود متکی باشند و نه الگوهای فکری شناخته شده.
بابی فیشر در کنفرانس خبری سال ۱۹۹۶ خود در بوئنوس آیرس هنگام معرفی این شطرنج جدید دلیل خود را از ابداع آن این اعلام کرد که در این بازی خلاقیت و مهارت از حافظه و آنالیز اهمیت بیشتری پیدا میکند.
وی مدعی شد در حال حاضر بسیاری از مسابقات حتی رقابت قهرمانی جهان میان کاسپاروف و کارپف از پیش تعیین میشوند در حالی که در این نوع از شطرنج تعیین بازی از قبل غیرممکن است، وی همچنین گفت بسیاری از شطرنج بازان برتر دنیا مانند آناند و کرامنیک به دلیل این که ساعتها پشت کامپیوتر مینشینند نمره عینک بالایی دارند و بازی شطرنج امروزه به یک کار دشوار تبدیل شدهاست در حالیکه او شطرنج را انتخاب کرده تا کار نکند!
مرگ رابرت فیشر
بابی فیشر در سن ۶۴ سالگی و بر اثر بیماری کلیوی در ایسلند درگذشت.
کتاب های رابرت فیشر
بابی فیشر نویسندهٔ کتابهای زیر است:
♦ بابی فیشر شطرنج یاد میدهد – ۱۹۸۲
♦ شصت بازی بهیادماندنی من – ۲۰۰۹