تحقیق مختصر درمورد زالو و اثر درمان بخشی آن
زالو چیست؟
زالو به عربی « عَلَق » و از نرمتنان آبزی است که در شالیزارها و مرداب زندگی میکند. زالو نوعی کرم حلقوی است. زالو حیوانی از گروه کرمهای آبزی و از راسته آروارهداران است. بدن جانور قابلیت انقباض و انبساط فراوان دارد، طول بدن بین ۳ تا ۲۵ سانتیمتر و عرض بدن حدود ۱ سانتیمتر است. در جلوی بدن یک بادکش وجود دارد که مرکب از ۲ حلقه است و دهان در این ناحیه واقع شدهاست و در انتهای بدن یک بادکش مدور مرکب از ۷ حلقه دارد که توسط این بادکش خود را به یک نقطه متصل میکند و نقطه اتکایی است برای حرکت کردن.
زالو ۳ فک دارد و هر فک ۱۰۰ دندان دارد؛ یعنی یک زالو حدود ۳۰۰ دندان فوقالعاده ریز دارد.
اکثر زالوها در اطراف آبهای شیرین زندگی میکنند، در حالیکه بعضی گونهها را میتوان در خاک و همچنین اطراف دریاها یافت. شناختهشدهترین زالوها، مثل زالوهای دارویی که در زالودرمانی استفاده میشوند خونخوراک هستند و از خون مهرهداران و همولنف بیمهرگان تغذیه میکنند. بهرحال بیشتر گونههای زالوها شکارچی هستند و در درجه اول با بلع دیگر بیمهرگان تغذیه میکنند. در حال حاضر تقریباً ۷۰۰ گونه از زالوها شناخته شدهاند، که ۱۰۰ تا دریایی، ۹۰ تا زمینی و بقیهٔ آنها از آرایهٔ آبهای شیرین هستند.
از لحاظ تاریخی زالوها در پزشکی (زالودرمانی)، برای گرفتن خون از بیماران استفاده میشدهاند. سابقهٔ عمل زالودرمانی به هندوستان و یونان قدیم باز میگردد که تاقرن هیجدهم و نوزدهم در اروپا و آمریکای شمالی ادامه یافت. در دوران مدرن، از زالو در مراحلی مانند چسباندن مجدد اجزای بدن در جراحیهای ترمیمی و پلاستیک و درآلمان برای درمان آرتروز استفاده میکنند.
تشخیص زالوی غیر سمی و مطلوب
برخی از زالوها سمی هستند، هر زالوئی که سر درشت و رنگ سرمه ای یا سبز دارد سمی است، هر زالوئی که کرک های ریز و نرم دارد و شبیه مارماهی است سم دارد ،زالوئی که خطوط لاجوردی دارد و رنگش بوقلمونی است سم دارد و باید از آن پرهیز کرد. اگر چنین زالوهائی مورد استفاده قرار گیرد بیمار به دمل ها،غش،خونریزی ،تب، سستی و قرحه های بدخیم گرفتار میشود. زالوهائی را که از آب های داخل گل سیاه و ناپسندیده شکار شده اند نباید بکار برد. باید زالوهائی را مورد استفاده قرار داد که از آبهای خزه دار که محل زیست قورباغه هاست شکار شده اند. بحرف کسانی که می گویند زالوهای آبهائی که محل زندگی قورباغه هاست خوب نیستند، نباید گوش کرد.
زالوی مطلوب دارای اختصاصات زیر است:
- به رنگ ماش و کمی مایل به سبز است و دو خط زرد زرنیخی در طول پشتش کشیده می شود
- زالوی سرخ مایل بزرد و دارای پهلوی مستدیر
- زالوی جگری رنگ
- زالوهائی که شبیه ملخ های ریز هستند
- زالوهائی که به دم موش شباهت دارند
- زالوهای باریک و سر کوچک
- زالوهای شکم قرمز بهتر از زالوهای پشت سبز هستند ، بویژه اگر از آب جاری شکار شده باشند
نحوه نگهداری زالو
برای نگهداری سالم زالوها باید آب محل زندگی آنها را یک روز در میان تعویض کرد، چون زالوها با ترشح مواد شیمیایی از جمله آمونیاک، اکسیژن آب را از بین برده و به تدریج خود نیز ضعیف شده و کارآیی خود را از دست می دهند و سرانجام پس از چند روز می میرند. بهتر است از آب کلرینه استفاده نشود و به جای آن از آب مقطر یا آب بدون کلر استفاده نمود. قبل از جابه جایی می بایست دمای آب را کنترل کرده و از تغییر دمای ناگهانی آب تعویضی خودداری کرد.
زالو ها به گرما حساسند و در شرایط نگهداری نباید دمای آب بیش از ۱۵ درجه سانتی گراد باشد و یا در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار گیرند.
غیر از آب زالو را می توان در خاک مرطوب و تمیز که در کیسه های نخی یا کتانی محصور شده باشد نگهداری کرد. درجه حرارت ایده آل برای زالوها ۱۵-۷ درجه سانتی گراد می باشد.
اثر درمانی زالو
خاصیت درمانی زالو در بزاق دهان او است که ماده ضد انعقاد خون به نام هیرودین است و موجب رقیق شدن خون و باز شدن گرفتگی رگها و در نتیجه افزایش خونرسانی به مغز و بدن میشود. به عقیده بعضی کارشناسان ۱۰۰ نوع ماده ویژه با اثرات درمانی گوناگون توسط زالو در خون ترشح میشود و مورد توجه پزشکان و جراحان قرار گرفته است و در اروپا و آمریکا در موارد گرفتگی رگهای قلب، گرافتهای پوستی و زیبایی پوست و جراحی قلب و پیوند اعضا و تقویت سیستم دفاعی بدن از آن استفاده میشود. زالو خون را بهتر از حجامت از عمق بدن بیرون می کشد.+
خواص مواد ترشح شده در خون توسط زالو به طور خلاصه به شرح زیر است :
- خاصیت بیحسکنندگی : باعث کاهش درد موضعی هنگام نیش زدن میشود که عمدتاً به دلیل وجود ماده هیرودین ( Hirudin ) است.
- خاصیت گشادکنندگی عروق : به دلیل وجود ماده هیستامین است.
- خاصیت ضدانعقادی : به دلیل وجود آنزیم هیالورونیداز موجود در بزاق زالو است. این آنزیم خاصیت آنتی بیوتیکی و حل کردن موکوس بسیار قوی دارد به طوری که در درمان گلوکوم هم بسیار موثر است.
- خاصیت آنتی بیوتیکی : این خاصیت اخیراً مورد توجه بسیاری قرار گرفته و بر بیماریهای ناشی از استاف طلایی و میکروب سل و اسهال خونی و دیفتری موثر است.
- خاصیت ضدالتهابی و ضدلختهای
در برخي از بيماريهاي عروقي وريدي مانند واريس نيز از زالو درماني و اثرات مثبت آن ميتوان بهره برد. از آنجا كه زالو تمايل زيادي به خوردن خون وريدي دارد كه در آن دي اكسيد كربن زياد است، زالودرماني ميتواند تاثير زيادي در بهبود احتقانها و گرفتگيهاي عروقي لختههاي موجود در رگهاي وريدي داشته باشد.
برخي درمانگران طب سنتي بر اين باورند، اگر از شيوه زالودرماني در ناحيه فك و صورت بهصورت مستمر استفاده شود اين كار ميتواند، تاثير زيادي در پيشگيري از ابتلا به عفونتهاي دندان و لثه داشته باشد. به اين ترتيب، افرادي كه از اين شيوه استفاده ميكنند در مقايسه با ديگر افراد ايمني بيشتري نسبت به عفونتهاي دهان و دندان دارند. از طرفي، گروهي ديگر از درمانگران معتقدند، استفاده از زالودرماني در منطقه قلب موجب پيشگيري از سكتههاي قلبي در افراد ميشود.
اگر چه اين هنوز تجربه اساتيد طب سنتي و يافتههايشان است و هنوز در جايي بهصورت علمي ثبت و ضبط نشده است. شواهدي نيز وجود دارد كه در برخي از كشورها براي درمان آب سياه چشم نيز كه بهدليل اختلال در شبكه عروقي چشم بهوجود ميآيد از انداختن زالو در اطراف چشم استفاده ميكنند.
بیشتر بخوانید: درمورد زندگی قورباغه ها