تحقیق مختصر درباره چشم انسان و تعریف اجزای آن
تعریف ساختمان چشم
ساختمان چشم انسان مانند یک کره است که در قسمت جلوی این کره یک پنجره شفاف به نام قرنیه وجود دارد. نور از محیط خارج وارد قرنیه شده و پس از عبور از مردمک به عدسی میرسد. عدسی نور را به صورت دقیق روی شبکیه متمرکز میکند تا تصویر واضحی بر روی شبکیه ایجاد شود. چشم انسان قادر به تشخیص ۱۰ میلیون رنگ است.
اجزای چشم انسان
اجزای چشم انسان از دو بخش تشکیل شده است
۱- اجزای فرعی چشم (حدقه، پلک، مژهها، ماهیچههای گرداننده چشم، ابرو )
۲- کره چشم ( صُلبیه (سختک)، مشیمیه (بچهدانک)، عنبیه (انگورک)، شبکیه (پنجرک)، زلالیه (روشنک)، زجاجیه (شیشک)، جلیدیه (پوششک) و ملتحمه (پیوستک). )
قسمتهای مختلف کرهٔ چشم انسان طبق تصویر :
۱- عدسی ۴-زلالیه ۵-قرنیه ۶-مردمک ۷-عنبیه ۸-ماهیچههای مژکی ۹-مشیمیه ۱۰-صلبیه ۱۱-شبکیه ۱۲-لکهٔ زرد ۱۳-نقطهٔ کور ۱۴-عصب بینایی و مویرگهای خونی ۱۵-زجاجیه
عدسی چشم
عدسی جزئی شفاف از ساختار چشم است که همراه با قرنیه، پرتوهای نور را شکسته و آنها را بر روی شبکیه متمرکز میکند. عدسی به وسیلهٔ رشتههایی به ماهیچهٔ مژکی متصل شده است. به این ترتیب، عدسی با توجه به فاصلهٔ اجسام با چشم، نازک یا قطور میشود تا پرتوهای نور را به درستی بر روی شبکیه متمرکز کند و تصویری واضح ایجاد کند. به این اعمال تطابق میگویند.
زلالیه چشم
مایع شفافی است که بین قرنیه و عدسی چشم قرار دارد و فضای جلوی عدسی را پر میکند. زلالیه از مویرگها ترشح میشود و مواد غذایی و اکسیژن را برای عدسی و قرنیه فراهم میکند و مواد دفعی را نیز جمعآوری کرده و از طریق خون دفع میکند. این مایع که گرانروی بسیار کمی دارد، به طور دائم (حدوداً هر سه ساعت) تصفیه و تجدید میشود.
قرنیه چشم
قَرنیه لایهٔ نازک و شفافی است که در بخش جلویی کرهٔ چشم قرار دارد و زلالیه، عنبیه و مردمک را میپوشاند. قطر این پوشش ۲۵ میلیمتر و ضریب شکست آن ۱٫۳۷۷ است. درون قرنیه هیچ گونه رگی وجود ندارد.
مردمک چشم
مردمک سوراخی است که در وسط عنبیه چشم قرار دارد. مردمک ورودی مسیر نور به داخل چشم است. در بسیاری از جانوران (حتی تعداد کمی از ماهیها) اندازهٔ مردمک توسط ماهیچههای موجود در عنبیه با توجه به شدت نور تنگ و گشاد میشود (زمانی که نور زیاد باشد تنگ و زمانی که نور کم باشد گشاد میشود). این عمل در اثر تحریک اعصاب پاراسمپاتیک و سمپاتیک صورت میگیرد.
عنبیه چشم
عِنَبیه بخش رنگدانه دار چشم است. در فرمانروی جانوران تنها طنابداران عنبیه دارند.
عنبیه در پشت قرنیه قرار گرفتهاست. میانه عنبیه سوراخ است و این سوراخ مردمک نام دارد. عنبیه به شکل روزنهای است که نور از آن داخل چشم عنبیه در جلوی چشم قرار داردمیگردد و این دریچه مقدار نور را تنظیم میکند یعنی هر وقت که محیط روشنتر و پرنورتر باشد مردمک چشم تنگتر میشود و برعکس، در نور کم گشادتر میشود تا نور کافی به داخل چشم نفوذ کند.
ماهیچههای مژکی چشم
ماهیچهٔ مژگانی یکی از سه بخش جسم مژگانی است که با انقباض آن انحنای عدسی چشم تغییر میکند. جسم مژگانی بخش ضخیم لایهٔ عروقی چشم است که مشیمیه را به عنبیه مربوط میکند. ماهیچهٔ مژگانی از نوع ماهیچه صاف است که در عمل تطابق عدسی چشم نقش دارد.
مشیمیه چشم
مشیمیه یکی از لایههای ساختمان چشم است که رنگدانهدار و حاوی مویرگهای فراوانی است که تغذیهٔ عنبیه و سلولهای گیرندهٔ نور شبکیه را بر عهده دارد. مشیمیه در جلوی چشم بخش رنگین آن، یعنی عنبیه را به وجود میآورد.
صلبیه چشم
صلبیه لایهای محکم و سفید رنگ از بافت پیوندی است که تقریباً چهارپنجم مساحت کرهٔ چشم را میپوشاند. این لایه قطری بین ۱ تا ۲ میلیمتر دارد و سفیدی چشم انسان را تشکیل میدهد (رنگ صلبیه در جانداران مختلف ممکن است متفاوت باشد). بافت محکم صلبیه فشار داخل چشم را نگاه میدارد و چشم را از ضربات احتمالی حفظ میکند. این پوشش در جلوی چشم شفاف است و قرنیه نام دارد.
شبکیه چشم
شبکیه داخلیترین لایهٔ چشم است و شامل سلولهای گیرندهٔ نور و نورونها میباشد. این لایهٔ بسیار نازک (قطری حدود ۰٫۵ میلیمتر) ۷۵٪ مساحت کرهٔ چشم را میپوشاند.
شبکیه لایهٔ حساس به نور را تشکیل میدهد و با تبدیل جریان الکترومغناطیسی نور به پیام عصبی و انتقال آن از طریق عصب بینایی به لب پسسری به مغز توانایی دیدن را میدهد.
لکهٔ زرد چشم
لکهٔ زرد یا ماکولا بخشی از شبکیه است که بیشترین حساسیت به نور را دارد و موجب دید مستقیم و واضح میشود. لکه زرد برای کارهای دقیق مثل خواندن و رانندگی لازم است.
نقطهٔ کور چشم
نقطهٔ کور قسمتی از شبکیهٔ چشم است که عصب بینایی (و همچنین مویرگهای خونی)از آن خارج میشود و به سمت لوب پسسری مغز هدایت میشود. نقطه فاقد سلول گیرندهٔ نور است، و به همین دلیل بینایی ندارد. بنابرین، درصورتی که تصویر یا بخشی از آن بر روی این نقطه از شبکیه تشکیل شود، هیچگونه پیام عصبی به قشر مخ فرستاده نمیشود و آن بخش در تصویری که فرد میبیند نخواهد بود.
عصب بینایی و مویرگهای خونی چشم
عصب بینایی دومین زوج از اعصاب مغزی است. از دیدگاه بافت شناسی، لایه هشتم شبکیه معادل لایه سلولهای گانگلیون است. لایه سلولهای گانگلیونی، حاوی جسم سلولی سلولهای گانگلیونی است. آکسون این سلولها که در لایه نهم شبکیه قرار دارند، عصب بینایی یا عصب اپتیک را میسارند.
زجاجیه چشم
زجاجیه مادهٔ ژلهای و شفافی است که فضای پشت عدسی چشم را پر کردهاست؛ و توسط برخی از سلولهای شبکیه تولید میشود. این ماده ۹۰٪ حجم چشم را تشکیل میدهد و ۹۵٪ ترکیب آن آب، و باقی انواع نمکها و گلوکز است. ضریب شکست زجاجیه ۱٫۳۴ است.
زجاجیه باعث حفظ شکل کروی چشم میشود، و همراه با زلالیه فشار درون چشم را ثابت نگاه میدارد. به علاوه، زجاجیه لایهٔ نازک شبکیه را بر روی مشیمیه فشار میدهد و آن را در جای خود ثابت میکند. همچنین، زجاجیه با جذب بخشی از پرتوهای فرابنفش، از شبکیه محافظت میکند.
پیشنهادی: کارهایی برای مراقبت از چشم ورزش آنلاین چشممنبع ویکی پدیا / ساختمان چشم انشان _ دانشچی