قرقاول ها را بهتر بشناسید!
قرقاوُل پرندهای از راسته ماکیانسانان است.نامهای فارسی آن تَذَرو، ترنگ و خروس صحرایی است. قرقاول بهطور بومی در بیشتر نقاط آسیا و همینطور یونان و بلغارستان در اروپا زندگی میکند و توسط انسان به بسیاری از کشورهای دیگر هم وارد شدهاست.
این پرنده در زبان محلی تورنگ یا تیرنگ نامیده میشود. قرقاول یکی از زیباترین پرندگان ایران است و به نوعی جز مجموعه تنوع زیستی ایران محسوب میشود که با تغذیه از دانههای گیاهی و حشرات میتواند در حفظ محصولات کشاورزی مفید باشد.
نژادهای قرقاول
به طور کلی نژادهای متعدد قرقاول در دو دسته قرار گرفته اند : گروه اول، قرقاولهای دم دراز هستند که در این گروه پرهای دم طویل بوده واز چند ردیف تشکیل یافته است.
نژادهای گروه دم دراز در دنیا پراکندگی بیشتری دارند. گروه دوم، قرقاولهای دم کوتاه هستند که تعداد آنها کم واکثراً در نواحی مرتفع به خصوص در ارتفاعات هیمالیا و چین زندگی می نمایند.
قرقاول ها انواع مختلفی دارند:
۱- قرقاول سبز green pheasant
۲- قرقاول معمولی common pheasant
۳- قرقاول گردن حلقه ای ring necked pheasant
۴- قرقاول طلایی golden pheasant
۵- قرقاول لیدی آمهرت lady amherst s pheasant
شکل ظاهری قرقاول
قرقاول نظیر مرغ و خروس وانواع بوقلمون جزو ماکیان تقسیم بندی شده و به این ترتیب از نظر مشخصات ظاهری و فیزیولوژیکی کم وبیش تمام خصوصیات گروه ماکیان را دارند. قد پرنده به اندازه مرغ و خروس معمولی بوده ولی پرهای دم در قرقاول رشد بسیار زیادی کرده، بهطوریکه در برخی از نژادها، طول دم به۵/۱ متر میرسد و بدین گونه درازای پرنده از سر تا دم به دو متر هم میرسد. ارتفاع قرقاولها از ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر است.
بلندی پرهای دم را در هنگام پرواز میتوان به خوبی تشخیص داد زیرا که در این موقع دم وضعیت خاص و مشخصی را به خود میگیرد. وزن قرقاولهای بالغ بین دو تا سه کیلوگرم است و تنها در یکی از نژادها که به غول قرقاول یا آرگوس معروف است وزن پرنده به پنج تا شش کیلوگرم میرسد.
رنگ پر وبال پرنده در نرها رنگین و در مادهها خاکستری مایل به قهوهای است. سر پرنده کوچک بوده ودارای منقاری کوتاه وخمیده میباشد. سوراخ بینی ظریف بوده و به وسیله پرهای رنگین پوشیده شدهاست. پاها لخت بوده، اما بلندی ولختی پاهای طاووس را ندارد.
زیستگاه قرقاول
زیستگاه این پرنده در جنگلهای مرطوب، بوتهزارهای تمشک و درختان پهنبرگ یا خزانکنندهاست که در زیر بوتههای آنها آشیانه میکند. قرقاول ها وابستگی زیادی به جنگلهای و بوتهزارها دارند آنها معمولاً در جنگلها استراحت و در نقاط باز و کمدرخت و کشتزارها به تغذیه میپردازند.
تفاوت ظاهری جنس نر و ماده قرقاول
جنس نر و ماده قرقاول کاملا باهم فرق دارند. آنها معمولا از گونه به گونه دیگر از لحاظ رنگ پر متنوعند. نرهای بالغ پرو بال رنگین و دمی دراز و سر و گردن آنها سبز تیره و براق است. قرقاولهای ماده دارای رنگ پرهای نخودی تیره ، با لکههای قهوهای زیاد و به رنگ محیط اطراف میباشد. قرقاولهای نر دارای صدایی شبیه به کورکور میباشند و غالبا به هنگام هیجان و تحریک سرو صدای زیادی در زیستگاه خویش ایجاد میکنند. نرها ۸۸ سانتیمتر و مادهها بین ۵۳ تا ۶۲ سانتیمتر طول دارند. سر این پرنده به رنگ سبز براق و پوست برهنه دور چشمش قرمز روشن است.
پرورش قرقاول
♦جوجه کشی
جوجه قرقاول یک روزه همانند سایر حیوانات تازه متولد شده به مراقبتهای ویژه و بخصوص دسترسی به غذاهای کافی نیاز دارد. همچنین سالن محل پرورش جوجهها باید دراری فضای کافی باشد و در ضمن کاملا تمیز و ضدعفونی شده باشد. هر جوجه قرقاول نیاز به ۰.۵ فوت مربع فضا دارد. کف سالن باید با خاک اره پوشیده شده باشد و هرگز نباید از کاغذ و مواد نامناسب دیگر برای پوشش بستر استفاده کنیم چرا که جوجه قرقاول در ایستادن روی سطوح صاف ، همواره دچار مشکل میشود. هر مادر مصنوعی برای حداقل ۲۰۰ الی ۲۵۰ جوجه در نظر گرفته میشود.
از آنجایی که معمولا دسترسی به تخم مرغ های نطفهدار در اواخر بهار و اوایل تابستان امکان پذیر است به منابع حرارتی چندانی برای تولید گرما در سالن احتیاج نمیباشد. معمولا برای اعمال برنامههای نوری در سالن از لامپهای مادون قرمز استفاده میشود. این لامپ ها باید حاوی پرتوهای نور قرمز رنگ باشد چرا که نور سفید باعث ایجاد مشکلات دگرخواری و کانیبالیسم در سالن پرورش میشود.
دانخوریها معمولا بعد از هفته اول باید عموما در مکانهای از سالن تعبیه شوند که نور مادون قرمز مستقیما بر مواد خوراکی نتابد زیرا باعث تخریب ویتامین های موجود در جیره بخصوص ریبوفلاوین میشود. دمای مادر مصنوعی در هفته اول باید ۱۰۰ درجه فارنهایت باشد و ۲۴ ساعت قبل از ورود جوجههای قرقاول به سالن باید دمای مناسب در داخل سالن تامین گردد. نظارت و بازرسی مستمر سالن بخصوص در روزهای اول و دوم ضروری میباشد و عملکرد لامپ های مادون قرمز سالن باید بررسی شود.
بعد از هفته اول دمای سالن به تدریج ۵ درجه کاهش مییابد تا اینکه نهایتا در ۸۵ درجه فارنهایت باقی میماند. بعد از گذراندن ۴ هفته پرورش از منابع حرارتی کمتری در سالن استفاده کرد ولی بهر حال توصیه میشود که در هر زمان برای پیشگیری از وقوع مسائلی مانند لرزیدن قرقاولها و دیگر مسائل پیش بینی شده، آماده راه اندازی سیستمهای حرارتی موجود در سالن بود. در دوره تخمگذاری قرقاول ها دمای سالن در حدود ۷۰ الی ۸۰ درجه فارنهایت توصیه میشود.
♦احتیاجات آب
آب از نیازمندی های اصلی قرقاول های جوان محسوب میشود. خنکی و تمیزی آب باید همواره رعایت شود. ابتدا میتوان از سنگهای رنگین و سنگ مرمر در ظروف آب قرقاول ها استفاده کرد تا از خیس شدن آنها در نتیجه ورود به داخل آبخوری جلوگیری کند. محل قرار گرفتن آبخوریها باید دور از خارج از محل نصب مادر مصنوعی باشد. یک قرقاول در حال رشد به ۲ الی ۵ گالن آب نیاز دارد و ۲۰۰ قرقاول در حال رشد بعد از دو هفته اول روزانه به ۵ گالن آب نیاز دارند.
♦کانیبالیسم و پرکنی
قرقاولهای پرورشی تمایل به کانیبالیسم و پرکنی یکدیگر را در دوره رشد دارند. این مسئله معمولا هنگام کمبودهای تغذیهای و نبود آب و غذای کافی و دمای مناسب سالن اتفاق میافتد. ازدحام بیش از حد جوجهها معمولا در مواقع استفاده از نور سفید در سالن مشاهده میشود. وقتی کانیبالیسم شروع میشود کنترل آن غیر ممکن است و معمولا تمام تلاشیهای مربوط را باید بر روی جنبههای پیشگیری قضیه باید معطوف کرد.
♦اصول بهداشتی سالن های پرورش قرقاول
سرکشی مداوم و پیوسته گل پرورشی ، رمز موفقیت یک دوره پرورشی و تضمین کننده سلامتی گله است. به عنوان مثال اگر مشاهده شود که پرندگان در یک جا بیش از حد اذحام نمودهاند و یا به حالت غیر طبیعی ایستادهاند و یا مشاهده مرگ و میر و تلفات غیر طبیعی در سالن ، مواردی است که ما را در تشخیص به موقع و سبب شناسی وقایع کمک میکند. باید همواره به خاطر داشت که پیشگیری بیماری بیش از درمان باید مورد توجه قرار گیرد.
از اصول بهداشتی لازم در سالنهای پرورش قرقاول تمیزی و ضدعفونی سالن و تجهیزات و عاری بودن اقلام غذایی از کپک و قارچهای آلوده کننده میباشد. قرقاول ها اکثرا به بیماریهایی که مرغ دچار میشود با همان علائم به آن امراض مبتلا میشوند. از بیشترین بیماریهای رایج بین قرقاول ها میتوان به کوکسیدوز ، آلودگهای انگلی ، مسمومیتهای قارچی و بوتولیسم اشاره نمود. که در صورت مشاهده یکی از نشانههای آلودگی به این بیماری ها باید سریعا دامپزشکان و متخصصان مربوط را به کمک طلبید.
تغذیه قرقاول
یکی از موارد مهم در پرورش طیور مسئله تغذیه میباشد. تغذیه طیور بخش مهمی از وظایف یک پرورشدهنده طیور را تشکیل میدهد. تغذیه از دو جنبه بهداشتی و اقتصادی حائز اهمیت است. ازنظر بهداشتی پرنده هنگامی میتواند به فعالیتهای مرفولوژیکی خود بهطور مناسب ادامه دهد که تمام موادغذایی مورد نیاز در اختیارش قرار گیرد.
از نظر اقتصادی هم باید توجه داشت که ۷۵ درصد از هزینه پرورش را هزینههای مربوط به خوراک تشکیل میدهد. واحد تهیه خوراک کار تأمین و تولید انواع جیرههای غذایی برای پرندگان در کلیه مراحل رشد و نمو را از جوجههای یکروزه تا پرندگان گوشتی و مولدین بهعهده دارد. در این واحد، مواد اولیه مورد نیاز به نسبتهای کاملاً دقیق و مشخص با هم مخلوط و آسیاب میشوند.
قرقاولها از ابتدای پرورش نیاز به انرژی بالایی دارند لذا بهترین نتیجه با جیره آغازین حاوی ۲۸% پروتئین تا ۴ هفته اول، ۲۵% پروتئین از ۴ تا ۹ هفته و ۲۲% پروتئین از ۹ تا ۱۶ هفته بدست میآید. جیره غذایی پرندگان پرورشی از ذرت، گندم، کنجاله سویا، پودر صدف، نمک، مکمل ویتامینها و موادمعدنی و غیره تشکیل میشود.
دسترسی به خوراک برای جوجههای قرقاول از ضروریات پرورش میباشد. جیرههای غذایی پرندگان زینتی و یا بوقلمون در کارخانجات خوراک تولید میشود که قابل اطمینان و توصیه میباشد. جیره آغازین باید حاوی ۲۸ الی ۳۰ درصد پروتئین باشد که برای برآورد احتیاجات این پرنده برای رشد سریع و پردرآوری ضروری میباشد. جیرههایی که به شکل کرامبل (Crumble) ارائه میشوند نتایج رضایتبخشی را موجب گردیدهاند. اما باید توجه داشت که جوجههای قرقاول قادر به مصرف خوراک پلت شده تا سن سه هفتگی نیستند. جیرههای غذایی قرقاول باید حتما حاوی کوکسیدواستات باشد تا از ابتلا به کوکسیدیوز جلوگیری شود.
پیشنهادی: درمورد پرندگان بیشتر بخوانید