روش هایی برای مراقبت از گوش + بیماری های گوش
گوش های ما، مانند سایر نقاط بدنمان نیاز به مراقبت دارند و بی توجهی در حفظ سلامت آن ها گاهی عواقب ناخوشایندی را به دنبال دارد. در ادامه با روش هایی از حفظ سلامت گوش آشنا می شوید. با دانشچی همراه باشید.
ساختار گوش
۱- گوش بیرونی یا خارجی: شامل لاله گوش و مجرای شنوایی است. لاله گوش جمعآوری امواج صوتی، هدایت آنها به مجرای شنوایی و تشخیص جهت آنها را بر عهده داشته و مجرای شنوایی لولهای به طول ۳-۲ سانتیمتر است که ارتعاشات صوتی از طریق آن به پرده صماخ که در انتهای آن قرار دارد میرسند.
۲- گوش میانی: این قسمت از گوش محفظهای است استخوانی که به وسیله دو دریچه بیضی و گرد از گوش داخلی، و به وسیله پرده صماخ از گوش خارجی جدا میشود. گوش میانی ضمن عمل انتقال صوت، عمل تخفیف دهنده ارتعاشات شدید صوتی را نیز انجام میدهد. اما هرگاه شدت صوت از حد معینی تجاوز کند گوش داخلی صدمه خواهد دید.
۳- گوش داخلی: گوش داخلی به علت داشتن پیچ و خمهایش به لابیرنت موسوم شده و عمل آن از نظر شنوایی این است که ارتعاشات صوتی را به سلولهای شنوایی برساند و آنها را به امواج عصبی تبدیل کند.
راه های حفظ سلامت گوش
♦ دست از گوش پاک کن ها بردارید
بیشتر مردم برای پاک کردن موم داخل گوش از گوش پاکن استفاده می کنند که بسیار غلط است. زیرا، نه تنها وجود یک مقدار موم در گوش ها عادی است، بلکه برای جلوگیری از نفوذ گرد و غبار و حشرات لازم هم می باشد. بنابراین، نباید آنها را کاملا تمیز کرد.
در ضمن، استفاده از گوش پاک کن ممکن است به پرده گوش آسیب بزند. در نتیجه، اگر فکر می کنید مقدار موم درون گوش هایتان زیاد از حد شده است، از یک حوله مرطوب برای پاک کردن مجرای گوش تان استفاده کنید.
♦ در آب آلوده و کثیف شنا و آب تنی نکنید
گرما، آلودگی آب و غیره جزو عواملی هستند که باعث رشد و تکثیر باکتری ها می شوند. شنا کردن در چنین آبی نیز خطر بروز اوتیت یا عفونت گوش را بالا می برد که مشکل دردناکی است و برای درمان آن لازم است فرد مدتی از قطره آنتی بیوتیک و حتی کورتون استفاده کند.
علاوه بر عفونت گوش، مشکل دیگری به نام اگزوستوریس (رشد غیر طبیعی اما خوش خیم بافت های استخوانی گوش) نیز وجود دارد که در بین شناگرهای آب های سرد (آب نوردها) رواج بیشتری دارد. در واقع سرما و تلاطم آب به پوستی که داخل کانال گوش خارجی را می پوشاند آسیب می زند و مشکل زا می شود.
باید بدانید که گوش تنها عضوی از بدن است که در آن پوست به طور مستقیم با استخوان در تماس است. توصیه می کنیم بعد از هر بار حمام یا شنا، گوش ها را به آرامی با حوله ای نرم خشک کنید. لازم نیست دستمال یا گوش پاک کن را داخل گوشتان فرو کنید.
اگر سرتان را به یک طرف خم کنید، آب جمع شده در گوش خارج می شود. برای مقابله با عفونت گوش، از گوش گیرهای مخصوص شنا استفاده کنید. تا حد امکان از شیرجه زدن در آب بپرهیزید، چون فشار آب در اثر شیرجه، مشکل ساز خواهد بود.
برای مراقبت از گوش چه کارهایی باید انجام دهیم
♦ گوش های خود را خشک نگهدارید
رطوبت زیاد باعث رشد باکتری ها و ورود آنها به گوش می شود. بنابراین، افرادی مثل شناگرها معمولا بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به عفونت های گوش هستند. برای مراقبت از گوش ها همیشه بعد از شنا و یا دوش گرفتن، از یک حوله خشک و تمیز برای پاک کردن رطوبت درون گوش هایتان استفاده کرده و همچنین با تکان دادن سر به چپ و راست، آب موجود در آن ها را تخلیه نمایید.
♦ به گوش خود استراحت بدهید
اگر در مکان های پر سر و صدا مثل یک باشگاه ورزشی و یا کنسرت برای مدتی طولانی حضور دارید، برای مراقبت از گوش هایتان سعی کنید در طول مدتی که در آنجا هستید چند باری حداقل ۵ دقیقه بیرون آمده و به گوش های خود استراحت بدهید. محققان معتقدند که به ازای هر دفعه ای که در معرض صدای بلند قرار می گیریم، به طور میانگین ۱۶ ساعت نیاز است تا گوش ها به طور کامل ترمیم یابند. چنانچه در محیط های پرسروصدا زندگی میکنید و یا مشغول به کار هستید، بطور مرتب تست سنجش شنوایی را صورت دهید.
♦ صدای موسیقی را کم کنید
اگر تمایل دارید تا از هدفون استفاده کنید، باید برای مراقبت از گوش هایتان از قانون ۶۰/۶۰ تبعیت کنید، یعنی باید میزان صدا را روی ۶۰ درصد تنظیم کرده و در روز فقط ۶۰ دقیقه با هدفون گوش کنید.
در ضمن، هدفون هایی که درون حفره گوش قرار می گیرند بسیار خطرناک می باشند؛ بنابراین، آنهایی را به کار برید که بیرون و روی گوش می ایستند.
← توجه داشته باشید علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، عوامل دیگری مانند فریاد کشیدن در گوش، استفاده از برخی داروها که به سم گوش معروف هستند، رانندگی کردن با شیشه پایین خودرو و حتی بوسیدن گوش نیز می تواند به سلامت گوش ها آسیب بزند.
نکات بهداشتی جهت مراقبت از گوش
۱- از پاک کردن گوش با اشیای خارجی نظیر کلید، چوب کبریت و گوش پاک کن جدا خودداری کنید زیرا یکی از موارد عفونت گوش خارجی است.
۲- جرم موجود در گوش دارای خاصیت چربی و اسیدی است، چربی موجود در گوش از ترک خوردن پوست گوش جلوگیری کرده و سبب نرمی پرده آن میشود. خاصیت اسیدی جرم موجود در گوش از رشد قارچها و باکتریها در گوش نیز پیشگیری میکند. بنابراین نباید جرم گوش را پاک کرد حتی بوسیله گوش پاک کن.
۳- از قرار گرفتن در معرض سروصدای زیاد خودداری نمائید زیرا باعث کم شدن قدرت شنوایی و بروز اختلالاتی در اعضای مختلف بدن می گردد. اگر ناچار به کار کردن در محیط پر سر و صدا هستید، حتما از پلاگهای مخصوص گوش و گوشیهای محافظ گوش استفاده کنید.
۴- دردها و عفونتهای گوش را جدی بگیرید و در اسرع وقت به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید.
۵- درصورت خارش گوش از خاراندن آن پرهیز نموده و به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید.
۶- از ورود عمدی آب و مواد شوینده مانند شامپوها به داخل مجرای گوش در حین استحمام اجتناب کنید همچنین از شنا کردن در آبهای آلوده بپرهیزید.
۷- از گوش پاک کن برای خشک کردن گوشها بعد از هر استحمام اجتناب کنید. بعد از استحمام با جریان دادن هوای گرم و ملایم سشوار به مدت دو دقیقه از فاصله نیم متری به سمت گوشها آنها را خشک کنید.
۸- در صورتیکه نوزاد تاسن هشت ماهگی در برابر صدا هیچگونه عکس العملی نشان ندهد یا تا دو سالگی حرف زدن را شروع نکند باید به قوه شنوایی وی مشکوک شد همچنین اگر نوزاد بیقرار باشد، سعی در خاراندن گوش کند، تب شدید و گریه داشته باشد باید به گوش درد نوزاد مشکوک شد و با پزشک مشورت کرد.
۹- گوش خارجی را در برابر تغییرات جوی محافظت کنید زیرا ممکن است دچار آفتابسوختگی و یا سرمازدگی گردد.
۱۰- در صورت ورود اجسام خارجی در گوش، اول سعی نمایید با قرار دادن گوش به سمت پایین و تکان دادن آرام سر و لاله گوش آن را خارج نمایید. در صورتی که با این اقدامات موفقیت حاصل نگردید از سایر اقدامات و دست گاری جداً خودداری نمایید. زیرا ممکن است سبب آسیب به پرده گوش و یا بدتر شدن وضعیت شود. در این حالت باید سریعاً به پزشک مراجعه نمود.
۱۱- جهت تسکین گوش درد، هرگز از دود سیگار و یا مواد مخدر استفاده ننمایید.
علائم هشداردهنده بیماریهای گوش
۱- درد گوش، تورم مجاری گوش خارجی، تب خفیف، ترشح چرک سفید رنگ بدون بو از گوش و تنگی و گرفتگی گوش از جمله علایم شایع عفونت گوش خارجی هستند.
۲- در صورت بروز هریک از موارد زیر باید به نقص شنوایی مشکوک و به پزشک مراجعه کرد:
– اگر فرد صداها را خوب درک نکرده و درخواست تکرار آنها را داشته باشد.
– چنانچه در محاورات، فرد مطالب را به جای آنکه از طریق گوش بشنود از طرز حرکت لبهای گوینده درک کند.
– چنانچه در موقع شنیدن صداها سر خود را جلو آورده و طوری قرار دهد که صدا مستقیما به گوش وارد شود.
– در صورتیکه در جاهایی که دارای سر و صدای معمولی است مانند رستوران در موقع ظهر، یا سالن انتظار سینما و … برخی از کلمات و جملات را نشنیده و یا به گوش درد، سردرد و یا سرگیجه دچار گردد.
برخی از بیماریهای گوش
سرومن یا موم گوش توسط غدد مخصوصی در قسمت غضروفی مجرا برای چرب و نرم کردن پوست و به دام انداختن ذرات خارجی ترشح میشود. اختلالات آن شامل موارد زیر است:
– سرومن بیش از حد: تجمع موم گوش در مجرای کوچک و پیچدار بعضی موارد منجر به انسداد مجرا میشود.
– ناکافی بودن سرومن: کمبود سرومن با علایم خشکی، خارش، ترک خوردن و خراشیدگی مجرا همراه بوده و با استفاده از پمادهای گوش بهبود مییابد.
اوتیت خارجی
به بیماریهای التهابی لاله گوش و مجرای شنوایی ناشی از عفونتها یا التهاب اطلاق میشود. اوتیت خارجی اغلب در تابستان و به صورت عفونت اولیه رخ میدهد.
اوتیت خارجی (بدخیم): یک عفونت بدخیم و تخریبکننده استخوان و پیشرونده با میزان مرگ و میر بالاست که در بیماران دیابتی مسن با بیشترین شیوع رخ میدهد. علایم آن به صورت درد پیشرونده و پایدار و ترشح مجرا است.
عفونتهای قارچی مجرای گوش
بیشتر در مناطق گرم دیده میشود. یکی از علایم آن خارش شدید است. قارچ آسپیرژیلوس یک توده سیاه یا خاکستری رنگ در مجرا به وجود میآورد. درمان آن استفاده از قطره یا پماد ضد قارچ است.
پولیپهای گوش
پولیپ نشان دهنده عفونت مزمن است. پولیپها در عمق مجرا رخ داده و پوشیده از چرک بوده و به آسانی دچار خونریزی میشوند و علایم آن شامل ترشح چرکی بدبو، ناشنوایی نسبی و خونریزی است. باید از کندن پولیپ خودداری کرد، زیرا خطر آسیب عصب صورتی و یا زنجیره استخوانی گوش میانی وجود دارد.
عفونتهای پرده صماخ
معمولا بیماریهای گوش میانی اثرات خود را به صورت تغییراتی در موقعیت، رنگ و یکپارچگی پرده صماخ منعکس میکنند.
اوتیت میانی حاد
یکی از علل اصلی کاهش شنوایی در کودکان است. این عفونت در اثر آلرژی و عفونت ایجاد میشود.
بیشتر بخوانید: نقش لاله گوش در شنیدن صداراه های مراقبت از گوش _ دانشچی