همه چیز در مورد بیماری اوتیسم
اوتیسم چیست؟
اوتیسم یا درخودماندگی (به انگلیسی: Autism) نوعی اختلال رشد مغز است که در سه سال اول زندگی ظاهر می گردد. این بیماری با تاثیر خود بر روی مغز کودک، مهارت ارتباط و رفتار های اجتماعی را مختل می کند. و همچنین درک فرد از جهان اطراف و ارتباطش با دیگران را تحت تاثیر قرار می دهد.
دلایل اوتیسم چیست؟
بیماری اوتیسم یک ناتوانی طولانی مدت است كه منجر به اختلال عملكرد عصبی – روانی در فرد می شود. گر چه به نظر می رسد كه اوتیسم عارضه نادری است اما اطلاعات اخیر گویای آن است كه شیوع بیماری اوتیسم حتی تا ۲۰ مورد در هر۱۰۰۰۰ تولد زنده می رسد. اگر چه علت اصلی بیماری اوتیسم كاملاً شناخته شده نیست، اما در سال های اخیر تحقیقات و مطالعات بسیاری در زمینه بیماری اوتیسم صورت گرفته است.
تحقیقات تأكید زیادی بر منشاء زیست شناختی و عصب شناختی بیماری اوتیسم در مغز دارد. در بسیاری از خانواده ها سابقه این بیماری و یا اختلالات مربوط به اوتیسم وجود داشته است كه ریشه ژنتیك را مطرح می كند اگر چه تا به حال ژن خاصی كه مربوط به این بیماری باشد شناخته نشده است. پژوهشگران در مورد نقش ژنتیك در علت شناسی بیماری اوتیسم اختلاف نظر دارند و عده ای از آنها تركیب چندین ژن را به عنوان علت بیماری اوتیسم مطرح می كنند.
به نظر میرسد چندین ژن متفاوت در اختلال طیف درخودماندگی یا اوتیسم دخیل هستند. اوتیسم در کودکان میتواند با یک اختلال ژنتیکی از قبیل سندرم رت یا سندرم ایکس شکننده در ارتباط باشد. برای دیگران تغییرات ژنتیکی ممکن است کودک را بیشتر مستعد اوتیسم کند یا عوامل خطر محیطی ایجاد کند. دیگر ژنها هنوز ممکن است تحول مغز را تحت تأثیر قرار دهند یا روشهایی که سلول های مغز از طریق آن ارتباط برقرار میکنند را تحت تأثیر قرار دهند یا آنها ممکن است شدت علایم اوتیسم را تعیین کنند. به نظر میرسد بعضی از مشکلات ژنتیکی به ارث برده میشود، در حالی که دیگر مشکلات ژنتیکی بهطور خود به خودی رخ میدهند.
علائم ابتلا به بیماری اوتیسم
- این بیماری نوعی اختلال رشدی است كه با رفتارهای ارتباطی، كلامی غیر طبیعی مشخص می شود.
- علائم بیماری اوتیسم در سال های اول عمر بروز می كند و علت اصلی آن ناشناخته است.
- بیماری اوتیسم در پسران شایع تر از دختران است.
- این بیماری بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تأثیر می گذارد.
– علائم مشکلات ظاهری
- بسیار حساس به نور، صدا، لمس، بو و یا مزه باشند. مثلا از پوشیدن لباس های زبر خودداری کنند و ناراحت و افسرده شوند.
- هنگامی که زندگی روزانه تغییر پیدا کند، حرکات تکراری را انجام دهند و یا اشیا را در جای خود نگذارند. همه این عوامل باعث اندوه و پریشانی آنها می شود.
– علائم مشکلات ارتباطی
- نمی توانند صحبت راشروع کنند، و یا توانایی ادامه بحث را ندارند.
- ارتباط، با حرکات دست به جای استفاده از لغات صورت می گیرد.
- رشد زبان و تکلم به کندی صورت می گیرد و یا اصلا صورت نمی گیرد.
- عدم دقت در دیدن اشیا
- به جای لغت « من » از « تو » استغاده می کند، برای مثال به جای آن که بگوید من آب می خواهم، می گوید تو آب می خواهی.
- عدم توجه به اشیا (در ۱۴ ماهگی مشخص می شود)
- کلمات و یا جملات را تکرار می کنند.
- بدون احساس حرف می زنند.
– علائم مشکلات اجتماعی
- روابط دوستانه ندارند.
- بازی های کلامی را دوست ندارند.
- تنهایی را ترجیح می دهند.
- بدون توجه به لبخند هستند.
– علائم مشکلات احساسی
- از صدای بلند، وحشت زده نمی شوند.
- حواس بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی و لامسه کمی دارند.
- ممکن است از صدای معمولی، خوش شان نیاید و دستان شان را بر گوش خود بگذارند.
- ممکن است تنها بمانند، زیرا خیلی دست پاچه می شوند.
- یک سطح صاف را خارش می دهند و اشیا را لیس می زنند.
- به درد، خیلی زیاد و یا خیلی کم واکنش نشان می دهند.
- ممکن است یک جمله را چندین بار تکرار کنند.
- منظور گوینده را به سختی می فهمند.
- نمی توانند درک کنند که گوینده حرف خنده دار می زند و یا سرزنش کننده.
- ممکن است حرف نزنند و یا خیلی کم حرف بزنند.
- خطر را حس نمی کنند.
– علائم مشکلات رفتاری
- خشونت
- تکرار یک نقش یا فکر
- بی دقت
- بی علاقه و بدون احساس
- پرتحرک و یا کم تحرک
- تمایل به خود و یا دیگران
- تکرار حرکات بدن
رفتارهای تکراری در اوتیسم
افراد اوتیسمی نمونههای زیادی از رفتارهای تکراری و محدود از خود نشان میدهند که در جدول بازبینی شده رفتارهای تکراری (RBS-R) به صورت ذیل طبقه بندی شده است:
– رفتارهای کلیشهای (stereotypy)
این رفتارها شامل رفتارهای تکراری مثل حرکات پرزدن با دست، صداسازی، چرخش سر و تکان دادن بدن هستند.
– رفتارهای اجباری (compulsive)
این رفتارها از یک سری قوانین پیروی میکنند، مانند مرتب کردن اشیا در یک مسیر مشخص.
– یکسانسازی (sameness)
مقاومت در برابر تغییر است، برای مثال در مقابل جابهجا کردن اثاثیه منزل مقاومت میکنند یا از تغییر وضعیت موجود سرپیچی مینمایند.
– رفتارهای آیینی (Ritualistic)
در این حالت فرد فعالیتهای روزانه را همواره به یک صورت انجام میدهد، برای مثال این رفتارهای تشریفاتی در هنگام غذا خوردن و لباس پوشیدن دیده میشوند. این آیتم بسیار نزدیک به یکسانسازی است و از برخی جهات با آن در ترکیب است.
– رفتارهای محدود (Restrict)
به معنی محدودیت در علایق، تمرکز و فعالیتها است، برای مثال علاقه کودک به یک برنامه تلویزیونی یا اسباب بازی خاص محدود میشود.
– خودآزاری (self-injury)
شامل رفتارهایی هستند که آزاردهنده هستند یا باعث آسیب به کودک میشوند، برای مثال ضربه به چشم یا سیخونک به پوست یا ضربه به دست (با شی نوک تیز) ویا ضربه به سر. نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۰۷ میلادی گزارش کرد که برخی نمونههای خودآزاری، حدود ۳۰ درصد از کودکان ASD را در بر میگیرد.
اوتیسم در بزرگسالی
در ابتدا تصور بر آن بود که اوتیسم یک بیماری واحد با دامنه وسیعی از علایم میباشد. در حال حاضر، عوامل ژنتیکی را عامل اصلی این بیماری میدانند اما علت این بیماری هنوز به طور قطعی شناخته شده نیست. مطالعات در مورد کودکان اوتیسم نشان داده که اثر علایم اوتیسم مانند اختلال در اجتماعی شدن و مهارتهای ارتباطی این کودکان تا زمان بزرگسالی باقی میماند و به احتمال خیلی زیاد پزشکان و روانپزشکان حوزه بزرگسالان با تعدادی از بیماران تشخیص داده نشده مبتلا به اختلال اوتیسم مواجه میشوند.
به علاوه، در دوره نوجوانی و بزرگسالی کودکان اوتیسم علایم و اختلالات روانپزشکی بیشتری دیده شده است و احتمال بیشتری دارد که به عنوان افراد وسواسی، منزوی، اسکیزوفرنی، عقب مانده ذهنی یا افراد با آسیب مغزی شناخته شوند.
علائم بیماری اوتیسم در بزرگسالان:
⚈ در انجام کارهای گروهی مشکل دارند.
⚈ حجم گفتگوهای آنها کم و کوتاه است.
⚈ در درک کنایات مشکل دارند.
⚈ در انتخاب موضوع جهت گفتگوی اجتماعی مشکل دارند.
⚈ کلمه به کلمه صحبت میکنند.
⚈ در فهم زبان بدن، اشارات و درک حالات چهره مشکل دارند.
⚈ انگیزهای جهت ارتباطات اجتماعی ندارند.
⚈ ممکن است دوستان زیادی نداشته باشند و به کارهای اجتماعی نپردازند.
⚈ اگر جریان عادی زندگی دچار ازهم گسیختگی شود دچار اضطراب شدید میشوند.
⚈ در سازماندهی زندگی خود و ایجاد طرحهایی برای آینده مشکل دارند.
⚈ در مجموع عملکردهای اجتماعی این افراد آسیب بزرگی خورده است و مهم ترین بخش از تشخیص به این حیطه بر می گردد. حرکات کلیشه ای، پرخاشگری، دلبستگی و حفظ یکنواختی در اشیاء و مقاومت برای تغییر و … از علائم دیگر این اختلال است.
⚈ بعضی از آنها توانایی زندگی مستقل دارند، برخی دیگر زندگی نیمه وابسته دارند و بعضی میتوانند مشکلات اصلی زندگی را خودشان حل کنند و تعداد کمی از آنها ازدواج می کنند.
اوتیسم خفیف
تشخیص اوتیسم خفیف به مراتب سختتر است زیرا علایم آن محدودتر و خفیفتر از اوتیسم شدید است. تشخیص به موقع آن کمک زیادی به درمان بیماری میکند. مهم ترین نشانه کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم عدم توانایی لازم برای برقراری ارتباط کلامی و عاطفی با دیگران است. اختلال این بیماری دارای طیف گستردهای بوده و از اوتیسم خفیف و شدید متغیر است.
شیوع این بیماری در پسران ۴ تا ۵ برابر دختران بوده و علت اصلی آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است.اختلال طیف اوتیسم در سنین مختلف تغییر میکند و برخی نشانهها در برخی کودکان زودتر و در برخی دیرتر بروز میکند. اما به طور معمول تاخیر در برخی از مهارتها از ۱۵ ماهگی قابل مشاهده است. هرچند علایم و شدت بیماری اوتیسم در افراد مختلف، متفاوت است، اما همه انواع اوتیسم بر توانایی برقراری ارتباط کودک با دیگران تاثیر میگذارد.
افراد مبتلا به این بیماری معمولا حداقل نیمی از علایم ذکر شده را نشان میدهند. این نشانهها در کودکان طبیعی نیز در سنین خاصی قابل مشاهده است.علائم بیماری اوتیسم از خفیف تا شدید متغیرمیباشد. در اوتیسم شدید تعداد و شدت علایم بیشتر و در کودکان مبتلا به اوتیسم خفیف علائم ذکر شده به شکل خفیف بروز می کنند.
درمان اوتیسم
درمان این بیماری شامل ۶ مرحله می باشد که به کودک نحوه تقلید کردن و چگونه یاد گرفتن از یک بزرگتر را می آموزد . ممکن است کودکان در برخی حس هایی که ضعیف تر هستن در این روش دچار مشکل شوند و یا اینکه برخی تمارین بدنی را نتوانند اجرا کنند. در این حالت سعی می شودبا کمک والدین این ۶ مرحله با توجه به علاقه های کودک طراحی شوند. در این درمان کودک به طور مجزا مهارت های گفتاری و بدنی را بدست نمی آورد بلکه از نظر احساسی و روانی به او کمک می کند.
- دارو درمانی: دارو برای جلوگیری از خشم، عصبانیت، مشکلات حواس، بیش فعالی، مشکلات خوب، بی پروا بودن، زودرنج بودن و زود عصبانی شدن، به کار می رود.
- تجزیه رفتار کاربردی ( ABA) : برای تقویت مهارت های مختلف کاربرد دارد. این برنامه در منزل کودک صورت می گیرد.
- درمان و تدریس به کودک اوتیسمی ( TEACH): در این روش به کودک با استفاده از عکس ها نشان می دهند که چه کارها و مهارت هایی را باید انجام دهد.
- صحبت درمانی: در این روش با کودک خیلی واضح و روشن حرف می زنند. ممکن است ساعت ها طول بکشد تا بتوان یک جمله را به کودک یاد داد.
- درمان جسمی
- معالجه حسی و بینایی
بیماری اوتیسم چیست؟ _ دانشچی