آشنایی با انواع ماهی های خاویاری
ماهیان خاویاری که استورژن نامیده میشوند و از خانواده تاسماهیاناند، در شمار گونههای آبزی کممانندی هستند که از پیشینهای چندصدمیلیون ساله ـ که به عصر ژوراسیک بازمیگردد ـ برخوردارند؛ و در این فرایند، تکامل یافته و امروز به ما رسیدهاند. رقم گونههای خاویاری، به ۲۷ گونه و زیرگونه در جهان تقسیم میشود که از این تعداد، ۵ گونه در دریای خزر زندگی میکنند؛ دریایی که به تنهایی ۹۳ درصد ذخایر ماهیان خاویاری جهان را در خود جای دادهاست.
اما ارزش ماهیان خاویاری نزد مردم، نه برای استفاده از گوشت آن، که برای تخم آن است و شهرتش نیز برای همین مروارید سیاهاش است. تخم خاویار در شمار اشرافیترین صبحانه جهان است. بسیاری آن را به شکل خام یا همراه با تخممرغ و آغشته به زرده آن میخورند؛ و گروهی دیگر آن را همراه با سبزیجات خوشبو و نان و کره.
اما در نزد برخی خوش غذاها هرچیز افزودنی به آن، خیانتی است نابخشودنی؛ آنان بر این باورند که خاویار را تنها برای بوی تند، مزه گس و شوراش باید دوست داشت.
خاویار بسیار پرکالری و انرژیزا است و انواع گوناگون آن همچون: خاویار طلایی و سرخ و سیاه که البته در این میان خاویار سیاه از ارزشی قابل توجه برخوردار است.
انواع ماهی خاویار
گونه های مختلف ماهی های خاویاری: تاس ماهیان، به دو دسته ی اصلی آسیپنسر ها (Acipenser) و هوسو ها (Huso) تقسیم می شوند.
ماهیان خاویاری در دسته ی آسیپنسر ها به ۶ گونه ی زیر تقسیم می شوند:
- قره برون یا Acipenser Persicus
- چالباش یا Acipenser GueldenStaedtii
- شیپ یا Acipenser Nudiventris
- ازون برون یا سوروگا (Sevruga) یا Acipenser Stellatus
- بری یا Acipenser Baerii
- آمور استورژن یا Acipenser Schrenckii
که در این میان، سه گونه ی “قره برون”، “چالباش” و “شیپ” به نام تاس ماهی یا آسترا (Asetra) مشهور شده اند.
هوسو ها نیز به ۲ دسته تقسیم می شوند:
- بلوگا یا Huso Huso
- کالوگا یا Huso Dauricus
حال به شرح مفصل هر یک از گونه های بالا از ماهیان خاویاری می پردازیم:
قره برون
نام این ماهی به معنای “دماغ سیاه” بوده و به خاطر ویژگی های ظاهری اش به این نام معروف شده است. این ماهی، بهترین نوع تاس ماهی در جهان است که به تازگی به عنوان یک گونه ی مستقل به رسمیت شناخته شده و اتفاقا از گونه های بومی ایران نیز هست.
گوشت قره برون رنگ سفیدی دارد و چربی آن به نسبت سایر گونه ها کمتر است. طعم بسیار لذیذ خاویار آن، جذابیت این ماهی را دو چندان کرده است. خاویار این ماهی در طیف رنگی زرد طلایی تا قهوه ای تیره بوده و تولید آن در محیط های مختلف بین ۸ تا ۱۰ سال زمان می برد. اگر این خاویار، تحت شرایط ایده آل تولید شود، طعم گردو تازه می دهد.
چالباش
نام این تاس ماهی نیز بر اساس ویژگی ظاهری اش و به معنای “سر چال دار” می باشد. در اکثر موارد کاملا به قره برون شبیه است و تنها نقاط تفاوت، گوشت زرد تر و طعم ضعیفتر نسبت به قره برون هستند.
شیپ
نام این ماهی از نام لاتین و علمی آن گرفته شده و خصوصیاتی مشابه سایر تاس ماهیان از جمله قره برون دارد، اما از تفاوت های این ماهی با دو تاس ماهی بالا، می توان به پرورشی نبودن این گونه (بنا بر دلایل اقتصادی) و همچنین ریز و کوچک بودن دانه های خاویار آن اشاره کرد.
ازون برون
ازون برون به معنای “دماغ دراز” می باشد و طیف رنگی آن از خاکستری روشن تا خاکستری تیره و گاها مشکی متغیر است. از ماهیان پرورشی نیست و خاویار آن دارای دانه هایی ریز و طعمی لذیذ است که برای تولید به زمانی بین ۶ تا ۸ سال نیاز دارند.
بری
نام این ماهی نیز همانند شیپ، از نام لاتین آن گرفته شده است. برای تولید خاویار به حدودا ۴ سال زمان نیاز دارد که از ریزترین انواع خاویار به شمار می آید. خاویار این ماهی در رنگ های خاکستری تیره تا مشکی دیده می شود. این ماهی مربوط به آب های شمال روسیه بوده و به دلیل زمان کم مورد نیاز برای تولید خاویار، برای محیط های پرورشی ایده آل است.
آمور استورژن
نام اصلی این ماهی شرینکی است که آخرین نوع از آسیپنسر ها محسوب می شود. این ماهی مخصوص چین بوده و برای تولید خاویار زمانی بین ۶ تا ۷ سال نیاز دارد. از ترکیب این ماهی و ماهی کالوگا، گونه ی ترکیبی Dauricus Schrenckii بوجود آمده است.
بلوگا
این ماهی که در ایران به نام فیل ماهی مشهور است، درشت ترین، گران ترین و کمیاب ترین نوع خاویار را داراست. بیشنه ی طول عمر، وزن و طول آن به ترتیب: ۸۰ سال، ا تن و ۶ متر می باشد. پس از هر بار تخم گذاری، مجددا پس از گذشت حدود ۲ سال شروع به تخم گذاری می کند. بین ۱۰ تا ۱۵ درصد وزن این ماهی را خاویارش تشکیل می دهد. خاویاری که برای تولید در محیط پرورشی به زمانی در حدود ۱۲ سال نیاز دارد و طیف رنگی آن از خاکستری روشن تا خاکستری تیره و حتی مشکی متغیر است.
کالوگا
این ماهی که از دیگر انواع خانواده ی هوسو هاست، در تمامی موارد به بلوگا شباهت داشته اما ظاهری شبیه به آسترا ها دارد. در رودخانه ی آمور چین یافت شده و همانطور که گفته شد، از آن انواع هیبریدی نیز تولید شده است.
طرز تهیه ماهی های خاویاری
خاویار خود به تنهایی اشرافیترین صبحانه جهان محسوب میگردد. بسیاری آن را به شکل خام و یا همراه با زرده تخم مرغ یا خرده پیاز میل میکنند و گروهی نیز به اندازه نوک قاشقی از آن را همراه با سبزیجات معطر یا قطعه کوچکی از نان و کره میخورند. بعضی علاقمندان خاویار، آن را سرد و با یک قاشق کوچک و بدون نان میل میکنند. برخی بوی تند ماهی مانند آن و طعم شورش را بسیار دوست میدارند هرچند طعم و بوی خاویار ممکن است برای بسیاری اصلاً خوشایند نباشد.
همانگونه که خاویار سیاه در ایران و جنوب روسیه شناخته شدهتر است، خاویار سرخ در سیبری و خاور دور طرفداران بیشتری دارد. گرچه خاویار سرخ از خاویار سیاه ارزانتر است اما طعم و ارزش غذایی آن دست کمی از خاویار سیاه ندارد. خاویار سرخ یا سیاه را میتوان در تمامی فروشگاههای مواد غذایی روسیه خریداری کرد. در اغذیه فروشیها چند دانه خاویار سرخ بر روی برشی از نان با یک برگ جعفری سرو میشود.
درمورد نقش و عمل انواع باله در ماهی ها بخوانید
ممنون کامل بود