همه چیز در مورد سفته
سفته چیست؟
واژه سفته (به انگلیسی: Promissory note) در لغت به معنای «مالی که به شهری دهند و به شهری باز ستانند» می باشد و همچنین سندی تجاری است که بر اساس آن شخصی (صادرکننده سند) تعهد میکند مبلغ معینی را در زمان معین یا عندالمطالبه به دیگری (گیرنده سند) بپردازد. درنتیجه میتوان گفت ماهیت سفته تعهد به پرداخت مبلغی پول در آینده است. استفاده از آن به دلیل مزایایی که برای دارنده ی آن به همراه دارد، امروزه در روابط اشخاص با یکدیگر رواج یافته است.
بنابراین ممکن است شما نیز تاکنون در صدد صدور این سند یا به اصطلاح عرفی «دادن سفته» برآمده باشید یا از کسی درخواست کرده باشید که آن را به نفع شما صادر کند، یعنی همان چیزی که در عرف از آن با نام «گرفتن سفته» یاد میشود.
معنی های دیگر: سند دین، فته طلب، جواز طلب، دستلاف
کاربرد سفته
سفته از جمله اسنادی است که بانکها هنگام پرداخت وام از وامگیرنده دریافت میکنند و در معاملات بازرگانی نیز کاربرد دارد. بدهکار با دادن سند به طلبکار متعهد میشود که مبلغ معینی را در زمانی معین به او پرداخت کند. طلبکار میتواند سند را تا زمان آمدن سررسید نزد خود نگاه دارد یا اینکه در صورت نیاز به پول آن، طلبش را در برابر دریافت مبلغی کمتر به یک شخص دیگر انتقال دهد. برای انتقال، آن را پشتنویسی یا ظهرنویسی میکنند، یعنی برای نمونه پشت سفته مینویسند:
این سند به آقا/خانم … انتقال یافت.
فردی که آن سند را در اختیار دارد همچنین میتواند در صورت نیاز به پول آن قبل از زمان سررسید، به بانک مراجعه کند و با ارائهٔ سفته مبلغی پایینتر از مبلغ آنچه در سند قید شده را دریافت نماید. در این حالت بانک پس فرارسیدن زمان مقرر، مبلغ را از بدهکار اصلی دریافت خواهد کرد. از شرایط این کار این است که بدهی به سبب امور بازرگانی به وجود آمده باشد و تا زمان سررسید سند بیش از ۹۰ روز نمانده باشد. به این عمل بانک تنزیل میگویند.
شرایط صدور سفته
الف. به عنوان صادرکنندهی سفته زمانیکه آن را مهر یا امضا میکنید و میخواهید آن را به طرف مقابلتان تحویل دهید، بهتر است اطمینان حاصل کنید که شرایط زیر را رعایت کردهاید:
۱- ابطال تمبر مالیاتی: هنگام مراجعه به بانک برای دریافت اوراق چاپی سفته، بانک به نسبت مبلغ مورد نظر شما برای سند، وجهی از شما دریافت میکند و در اصطلاح عرفی گفته میشود که شما برگ سفته را خریدهاید. این مبلغ در واقع همان مالیاتی است که برای صدور آن باید پرداخت شود و امروزه جایگزین ابطال تمبر مالیاتی شدهاست. رقمی که در میانهی سند به صورت مورب درج شده، همان مبلغ مالیات را نشان میدهد که معادل سه در هزار مبلغ سفته است.
۲- درج تاریخ صدور سفته: یعنی تاریخی که شما به عنوان صادرکننده، سند را به طرف مقابل خود تحویل میدهید.
۳- درج مبلغ معین برای سفته: مبلغی که در حاشیه ی سفته نوشته شدهاست، سقف مبلغی را معین میکند که شما میتوانید تعهد به پرداخت آن کنید. این سقف شما را از نوشتن مبلغ دقیق آن بینیاز نمیکند. پس حتما مبلغی که برای سفته در نظر دارید، دقیقا درج کنید و به سقفی که در حاشیهی آن قید شده، اکتفا نکنید. به علاوه نوشتن مبلغ سفته به حروف اجباری است. فراموش نکنید که رعایت کردن این دو نکته، راه سوءِاستفادههای احتمالی از سفتهای که صادر کردهاید را خواهد بست.
۴- تعیین گیرندهی وجه: در این قسمت شما میتوانید عبارت «در وجه حامل» را بنویسید یا نام شخص معینی که آن را به نفع او صادر میکنید درج نمایید. سفتهی در وجه حامل و سندی که به حوالهکردِ شخص معین صادر میشود را میتوان به دیگران انتقال داد. پس اگر تمایل ندارید که سند شما در بازار دستبه دست شود و برای پرداخت آن با اشخاص ناشناس روبهرو شوید، حتما نام شخص معین را درج کنید و همچنین عبارت «به حوالهکرد» را خط بزنید و در آن قید کنید که دارنده حق انتقال آن را ندارد.
۵- تعیین تاریخ تأدیهی سفته: تاریخ تأدیهی فته طلب را میتوان به صورت عندالمطالبه قرار داد یا برای آن موعد تعیین کرد. برای تعیین مدت نیز میتوان از عبارات مختلفی استفاده کرد که رایج ترین آن درج تاریخ دقیق است. مثلا ۱۳۹۵/۱۲/۱.
دقت کنید که اگر آن را امضا یا مهر کردهاید، بدون درج مطالبی که در شمارههای دو تا پنج گفته شد به طرف مقابل تحویل دهید، با یک خطر مهم مواجه میشوید:
ظاهرا شما به دارنده وکالت دادهاید که سند را از طرف شما تکمیل کند! پس او میتواند در تکمیل آن تنها منافع خود را در نظر بگیرد. در خصوص شمارهی نخست، اگر مالیات مذکور را پرداخت نکنید مثلا مبلغی را در آن درج کنید که بیشتر از سقف تعیین شده است و در نتیجه برای آن مالیات پرداخته نشده، در آینده با جریمه ی مالیاتی روبهرو میشوید.
ب. به عنوان دریافتکننده یا دارندهی سفته، زمانیکه میخواهید آن را بگیرید، علاوه بر درج مهر یا امضای صادرکننده، به مبلغ مورد نظرتان و مواردی از این دست توجه میکنید؛ یک نکتهی مهم را از خاطر نبرید:
ایرادی ندارد که صادرکننده دلیل صدور را در آن قید کند و مثلا بنویسد «بابت خرید اتومبیل» اما صادرکننده نباید برای پرداخت سفته شرط بگذارد. مثل اینکه در آن درج کند «درصورت تحویل کالا» یا «بابت حسن اجرای تعهد». اگر عباراتی در سند درج شود که نشاندهندهی مشروط بودن پرداخت باشد، شما به عنوان دارندهی سفته مزایای خاص آن را از دست میدهید.
برای خواندن مطالب دانستنی کلیک کنید.معنی سفته چیست؟ _ دانشچی